Friday 29 March 2024

හතේ පන්තියේ (ප්‍රගති වාර්තා) පොත - A leaf from the past


මා වයස අවුරුදු දොළහේ දී, ගනේමුල්ල ගලහිටියාව මධ්‍ය විද්‍යාලයේ හත්වෙනි ශ්‍රේණියේ ලබාගත් අධ්‍යාපනයේ ප්‍රගති වාර්තා සටහන මෙසේ පළ කරන්නේ ඒ පිළිබඳ සිත් ගන්නා සුළු නිරීක්ෂණ කිහිපයක්ම කළ හැකි නිසාය.

1. එකල අපි විෂය දොළහක් ඉගෙන ගත්තෙමු.

2. ඉංග්‍රීසි සහ සිංහල භාෂාවලට අමතරව තුන්වෙනි භාෂාවක් ඉගැන්වීමට ද අරමුණක් තිබී ඇති බව පෙනේ.

3. නොදන්නා පිරිස් කුමක් කීවත් මෙහි ඇති සමාජ අධ්‍යයනය යන විෂය ඉතා පුළුල් ක්ෂේත්‍රයක කරුණු අඩංගු වූ වැදගත් විෂයකි.

4. මේ පන්තියේ මා සමග ඉගෙන ගත් සහෝදර සිසු සිසුවියන් පිළිබඳව නම් මට ඇත්තේ ඉතා දුකකි. ඒ මක්නිසාද යත්, හතේ පන්තියේ දෙවන වාරය වන විට ලැබූ සාමාන්‍ය ලකුණු ප්‍රමාණය පහළොවකින් පමණ අඩු වූව ද මට පන්තියේ පළමුවෙනි ස්ථානය ලබාගත හැකි විය.

5. මගේ ලකුණු කෙසේ වෙතත්, පන්තියේ සමස්ත සිසු ගහනයේ ලකුණු සාමාන්‍ය අගය හතළිහකි. පස්දෙනකු පමණ හැර මේ පන්තියේ සිටින සිසුන් සියලු දෙනාම ඊට වසර දෙකකට පෙර තරගකාරී විභාගයකින් සමත් වී මෙම විදුහලට පැමිණි අය බව සලකන විට එය ඉතා බරපතල තත්වයකි. එසේම, සාමාන්‍ය අගය හතලිහක් නම්, උපරිමය හැට එකක් නම් සාමාන්‍යය විස්සක් පමණක් වන එක් අයෙකු හෝ සිටින්නට ඇත.

6. හොඳින් විමසා බලන විට මගේ ලකුණු අඩුවී ඇත්තේ සංගීතය විෂයට සහ සෞඛ්‍ය අධ්‍යනය නම් විෂයට ලකුණු අඩුවීම නිසාය. එයට හේතුව මෙහි ඇති ලකුණු විසි නමය සහ තිහ යනු විභාගයෙන් මා ලද ලකුණු පමණක් ම වීමයි. ප්‍රායෝගික පරීක්ෂණ යේ ලකුණු මෙහි ඇතුලත්ව නැත. මේ වාරයේ මා පාසලට ගොස් නැති දින ගණන අටක් තරම් වැඩි බව පෙනෙන නිසා බොහෝ විට මේ ප්‍රායෝගික පරීක්ෂණය තිබුණු දිනවල මා පාසලට යන්නට නැතැයි සිතමි.

- රසිකොලොජිස්ට්

ප/ලි:
මේ වසර අවසානයේ අපේ පවුල "හෝම්ලස්" තත්වයට පත්වූ අතර තාත්තාගේ මහගෙදරින් නික්මී ඔහුගේ මිතුරන්ගේ නිවාස දෙකක ද, පසුව කුලී නිවසක ද වසර හතරක් පමණ කාලයක් ගත කිරීමට සිදුවිය. හත්වෙනි ශ්‍රේණියේ අවසන් දින කිහිපයේ පාසල් නොයා සිටීමට හේතුව එම හෝම්ලස් වීම යැයි සිතමි.

Friday 22 March 2024

චන්ද්‍රසිරි පල්ලියගුරු පිළීබඳ මගේ මතකය - Good bye Professor Chandrasiri Palliyaguru


මා 1991 දී කැලණිය විශ්වවිද්‍යාලයේ කථිකාචාර්යවරයකු ලෙස සේවය ආරම්භ කිරීමට ඉතා දිගු කාලයකට කලින් සිට ම එහි සේවය කරන එකම එක පුද්ගලයෙකුගේ පමණක් නම දැනගෙන සිටියෙමි.

ඒ පුද්ගලයා චන්ද්‍රසිරි පල්ලියගුරු නම් විය.

ඔහුගේ නම අසා දැන තිබීමට එකම හේතුව වූයේ ඔහු විසින් ලියා සනත් නන්දසිරි විසින් ගායනා කර තිබුණු "ඉරා අඳුරු පට" නම් ගීතයයි.

ස්ථායි කොටස සහ අන්තරා කොටස් දෙකේ අච්චුවේ නිෂ්පාදනය වෙන අති බහුතරයක් වූ සිංහල ගීත හා සංසන්දනය කරන විට ඉරා අඳුරු පට යනු අසමසම ගීතයකි. එමෙන්ම විශිෂ්ට ගීතයකි.

විශ්වවිද්‍යාලයේ සේවය අරඹා ටික දිනකින්ම මා දැන හඳුනාගත් ආචාර්ය චන්ද්‍රසිරි පල්ලියගුරු යනු අතිශය නිර්ව්‍යාජ මනුස්සයෙකි. කැලණියේ වැඩ කරන කාලයේ ජ්‍යෙෂ්ඨ පොදු කාමරයේ දී නිතරම මුණ ගැසීමෙන් අප අතර හිතවත්කමක් ඇති විය. ඔහු තමන් ලියූ රසඥතාවය පිළිබඳ පොතකුත් මට තෑගි කළේය.

ඒ කාලයේදී ම ඔහුට සිංහල අධ්‍යයන අංශයේ මහාචාර්ය තනතුර ලැබුණි.

අපේ දියණිය ඉපදී දිනකින් පමණ ඇයට නමක් තැබීමට උපදෙස් ගැනීම සඳහා ම සිංහල අධ්‍යයන අංශයට ගියෙමි. බිරිඳගේ සහ මගේ නම් එකතු කර දියණියට නමක් අප ඒ වන විටත් නිර්මාණය කරගෙන තිබුණු අතර මට අවශ්‍ය වූයේ ඇගේ දෙවැනි නම සඳහා ග-අකුරෙන් ඇරඹෙන නමක් තෝරා ගැනීමයි.

සිංහල අංශයේ දී මහාචාර්ය පල්ලියගුරු හමු වූ විට ඔහු මා කැඳවාගෙන විශ්වවිද්‍යාල පුස්තකාලය වෙත ගියේය. එහි පරිශීලන අංශයට ගොස් ඔහු අතට ගත්තේ සංස්කෘත සිංහල ශබ්දකෝෂයයි. එහි ගයන්න ඇරඹෙන පිටුව පෙරළා එතැන් සිට උඩට පහළට යමින් පිටු පෙරළමින් ඔහු මා සමග සෑහෙන වේලාවක් ගත කළේ ය. දින කිහිපයකට පසු දියණියගේ උප්පැන්න සහතිකයට ඇතුළත් වූයේ එදා මහාචාර්ය පල්ලියගුරු මට තෝරා දුන් නමයි.

අද 22 මාර්තු 2024 දින, මීට මොහොතකට පෙර, මා මිත්‍ර කුසුම්සිරි විජේවර්ධන විසින් මහාචාර්ය පල්ලියගුරු සමග කරන ලද සාකච්ඡාවක් අනුසාරයෙන් ලියූ සටහනක් පල කර තිබුණි. එය කියවන මොහොතේ මා සිතුවේ පුවත්පත් කලාවේදියෙකුට වන කුසුම්සිරි තම පුවත්පතට ඊයේ පෙරේදා ලියූ ලිපියක් මෙලෙස පල කර ඇති බවයි.

එම ලිපිය කියවද්දී චන්ද්‍රසිරි පල්ලියගුරු කැලණිය විශ්වවිද්‍යාලයට ශිෂ්‍යයකු ලෙස ඇතුළත් වී ඇත්තේ 1961 වසරේ දී බවත්, විශේෂයෙන්ම ඔහු කැලණියට පැමිණියේ හින්දි භාෂාව ඉගෙනීමට බවත්, ඊට අමතරව සිංහල සහ සංස්කෘත භාෂා ද ඉගෙන ගත් බවත්, හින්දි භාෂාවෙන් සිව් වසරක විශේෂවේදී උපාධියක් කිරීමට විශ්වවිද්‍යාලය තුළ පහසුකම් නොතිබුණු හේතුව නිසා සිංහල විශේෂවේදි උපාධිය සඳහා ලියාපදිංචි වූ බවත් එම ලිපියේ සඳහන් විය.

සිංහල මහාචාර්යවරයා සංස්කෘත ශබ්දකෝෂයක් පරිශීලනය කළේ ඇයි යන්න පිළිබඳව මගේ හිතේ කොනක දිගු කාලයක් තිස්සේ තිබුණු ප්‍රශ්නයකට පිළිතුර එයින් ලැබුණි.

ඉදිරි දිනක ලංකාවට ගිය වෙලාවක චන්ද්‍රසිරි පල්ලියගුරු හමුවීමට යා යුතු යැයි මම සිතුවෙමි. මා කිසි දිනක ඔහුගේ නිවසට ගොස් නැති වුනත් එය පිහිටා ඇත්තේ කඩවත නිකාඩෝ සමාගම තිබුණු ප්‍රදේශයේ බවට මතකයක් ද අවදි විය.

මහාචාර්යවරයා මියගොස් ඇති බව දැනගත්තේ එම ලිපියට ලැබී තිබුණු ප්‍රතිචාර කියවද්දී ය.

දැන් ඉතින් කීමට ඇත්තේ "සුභ ගමන් මිතුර!" කියා පමණි.

"එන්න මගේ ප්‍රිය මිතුරෝ!" යැයි කියමින් ඔහු දිනක මට ද අඬ ගසනු ඇතැයි සිතමි.

------------------------------------------------------

ඉරා අඳුරු පට පෙරදිග අහසේ
පොකුරු පොකුරු තරු නිවී යන්ට පෙර
අරුණළු උදයේ දිලිසෙන පිණි මත
පියමං කරමින්
අහස් ගව්වටයි ළං වන්නේ
ඉරු රැස් දැඩි වී ඇකිලී ගුලි වී
බොඳවී යාදෝ මිණි කැට මිහි තුළ
පා පෙරළී ගොස් රැඳේ ද අප හැම
ඉමක් නොපෙනෙනා අහස් ගඟේ
ඉර හඳ නැති වී සුළඟ සුසුම්ලන
දවසක් ඇවිදින් උදාගිරෙන්
කඳුළත් සුසුමත් හදින් ගලන තෙක්
එකමුතු වී අපි ඉමු මිතුරෝ
එන්න මගේ පිය මිතුරෝ
එන්න මගේ පිය මිතුරෝ
එන්න මගේ පිය මිතුරෝ

පදමාලාව: චන්ද්‍රසිරි පල්ලියගුරු
සංගීතය: ප්‍රේමසිරි කේමදාස
ගායනය: සනත් නන්දසිරි

මේ 1974 වසරේ තිරගත වූ "අහස් ගව්ව" චිත්‍රපටයේ තේමා ගීතයයි.

(image: Daily News, 22 March 2024)

Tuesday 20 February 2024

ඇත්තටම "සිදු" වීම - Role bleed and emotional carry-over


ටික කලකට ඉහත ම නාට්‍ය කණ්ඩායමක් හා සම්බන්ධ වී සිටියෙමි. අපේ කණ්ඩායම විසින් ඉදිරිපත් කරන ලද නාට්‍යය කෙටි කලක් තුළ රට වටා දර්ශන තිහක් පමණ රඟ දැක්වීමට හැකි විය.

නාට්‍යයේ අන්තර්ගතය වූයේ මැදිවියේ විවාහක යුවළක් අතර ඇතිවන ගැටලු සහගත තත්ත්වයකි. ප්‍රධාන චරිත ද්වය රඟපෑ නිළිය සහ නළුවා දෙදෙනාම ඉතා දැඩි කැපවීමකින් පුහුණුවකින් තම රංගනය ඉදිරිපත් කළ අතර එම රඟපෑම් ප්‍රේක්ෂකයින් ගේ සිත් කළඹන, කම්පා කරවන, දෙනෙත් තෙත් කරවන ආකාරයේ ඉතා උසස් තත්වයේ අතිශය තාත්වික "රඟපෑම්" විය.

දීර්ඝ කාලයක් තිස්සේ කළ පුහුණුවීම් එදිනෙදා දර්ශනයට පෙර කෙරෙන පුහුණුවීම් මෙන්ම දර්ශන ද මා නරඹා තිබුණු නමුත් අවසාන දර්ශනයේ දී පවා මේ රඟපෑම් දැක මා සිත කම්පනය වූ බවත් විශේෂයෙන්ම කාන්තා චරිතයේ එක් රඟපෑමක දී හදවත බර වී දෙනෙත තෙත් වූ බවත් සඳහන් කළ යුතුය.

එසේ නම් මේ නාට්‍යය මුල්වරට නරඹන අය ගැන කුමන කතා ද?

නාට්‍ය නැරඹූ සියලු දෙනාම පාහේ එම අත්දැකීමට ආශක්ත වූ අතර තමන් ලැබූ කම්පනය පිළිබඳ ඉතා ඉහළින් කතා කළහ.

එක් දර්ශනයක් නැරඹූ ප්‍රේක්ෂිකාවක් ඊට අමතරව වෙනත් වැදගත් කරුණක් ද පැවසුවා ය. එය නම්, නාට්‍යය නරඹා ප්‍රේක්ෂකයින් කම්පනය වනවා සේම, එම අවස්ථාවේ ජීවත් වෙමින් ඉතා තාත්විකව රංගනය ඉදිරිපත් කරන නළු නිළියන් ද, ප්‍රේක්ෂකයින්ටත් වඩා දැඩි ආකාරයකට මානසික කම්පනයකට ලක්වන බවයි. මෙය දීර්ඝ කාලීනව සිදුවීම අහිතකර විය හැකි බව වෘත්තියෙන් මනෝ වෛද්‍යවරියක වූ ඇගේ අදහස විය.

දිගු කාලයක් තිස්සේ සාජන්ට් නල්ලතම්බි ලෙස පොලිස් චරිතයක් රඟපෑ නිහාල් සිල්වා නම් නළුවා මියගියේ පොලිස් මුරපොලක දී නොනවත්වා රථය ධාවනය කිරීමේදී වෙඩි වැදී බව මේ මොහොතේ මට සිහිවේ.

මේ කතාව සිහිපත් වූයේ ටෙලිනාට්‍යයක දිගු කාලයක් තිස්සේ ශ්‍රමණ චරිතයක් රඟ පෑ ළමයෙකු, ඒ නාටකය අවසන් වූ පසු ඇත්තටම මහණ දිවියට පිවිසීම ගැන ආරංචිය ලැබුණු මොහොතේ ය.

(image: from the Facebook)