දඩයම, වසන්ත ඔබේසේකර, සලෙලු වරම සහ මෛත්‍රී වික්‍රමසිංහ - A day to remember!

"ඇත්තටම චිත්‍රපටිය ඒ සීන් එක ගන්න කාර් එකේ වින්ඩ්ස්ක්‍රීන් එක පොල්ලකින් ගහලා කුඩු කරන්න ඇතිද?"

"මං හිතන්නේ කාර් එකේ තිබුණු වින්ඩ්ස්ක්‍රීන් එක ගලෝලා කැඩිච්ච එකක් හයි කරලා තමයි ඔය සීන් එක ගන්න ඇත්තේ!"

බොහෝ හොලිිිවුඩ් සිනමාපටවල මෙන්ම ඇතැම් බටහිර රූපවාහිනී නාටකවල ද මෝටර් රථ දුසිම් ගණං එකිනෙක හැප්පෙනු, කුඩු පට්ටම් වෙනු, ගිනිබත් වෙනු අපි දැක ඇත්තෙමු. ඒ දර්ශනවලින් අප ලබා ඇත්තේ අපමණ ආස්වාදයකි. එලෙස විනාශ වෙන වාහන හෝ ඒ සඳහා වැයවෙන නිෂ්පාදන වියදම ගැන වැඩිදුර හිතන්නට අපට කිසිදු අවශ්‍යතාවයක් නොතිබුණි.

එසේ නමුත් අසූවේ දශකයේ දී තිරගත වූ "දඩයම" නම් චිත්‍රපටයේ තිබූ එක් දර්ශනයක දී රවීන්ද්‍ර රන්දෙණිය විසින් පදවන මෝටර් රථයක වින්ඩ්ස්ක්‍රීනය කැඩී බිඳී කුඩු පට්ටම් වී යන්නට ස්වර්ණා මල්ලවආරච්චි පොල්ලකින් ගසනු දුටු අපේ සිත්වල නැගුණු ලොකුම ප්‍රශ්නය වූයේ ඒ වින්ඩ්ස්ක්‍රීනය ඇත්තටම කුඩු කළා ද, බේරා ගත්තා ද යන්නයි.

"දඩයම" යනු වසන්ත ඔබේසේකර විසින් නිර්මාණය කරන ලද සිනමා සිත්තම් කිහිපයෙන් වඩාත්ම ජනප්‍රිය වූ චිත්‍රපටයයි. ළාබාල තරුණියක සමග ප්‍රේම සම්බන්ධතාවයක් ඇති කර ගන්නා අයෙකු ඇයව දීර්ඝ කාලයක් තිස්සේ රවටා අවසානයේ කුරිරු ලෙස මරා දමන පුවත රැගත් මේ චිත්‍රපටයේ කතාව පදනම් වී තිබුණේ අපේ අම්මලා ගේ කාලයේ ලංකාව කම්පා කළ "විල්පත්තු මිනීමැරුම" හෙවත් ඇඩ්ලින් විතාරණ මරාදැමීම ආශ්‍රයෙනි. (ඇත්තටම, වසන්ත ඔබේසේකර සහ මගේ මව සමාන වයසේ අයයි).

"දඩයම" චිත්‍රපට තිර රචනයේ බුද්ධිමය අයිතිය පිළිබඳව, පෙර කී ඇඩ්ලින් විතාරණ මිනීමැරුම පිළිබඳව පොතක් ලියූ අයෙකු විසින් පවරන ලද නඩුවකට මුහුණ දීමට ද වසන්ත ඔබේසේකරට පසුව සිදුවිය.

සංවේගජනක සැබෑ සිදුවීම් ඇසුරෙන් චිත්‍රපට නිර්මාණය කිරීම වසන්ත ඔබේසේකර කීපවරක් ම කර ඇත. ඔහු ගේ "දොරකඩ මාරාව" නම් චිත්‍රපටය සඳහා පසුබිම් වූයේ මගේ ගම් ප්‍රදේශයේ වූ සිදුවීමකි. අනෙකුත් බොහෝ චිත්‍රපට සඳහා ද සත්‍ය සිදුවීම් පාදක වී ඇති බව නොරහසකි.

එසේ නිමවුණු "සලෙලු වරම" නම් චිත්‍රපටයේ කතා වස්තුව අනූවේ දශකයේ මුල් භාගයේ දී කැලණිය විශ්ව විද්‍යාල භූමියේ සිදුවූ එක් අවාසනාවන්ත සිදුවීමක් ආශ්‍රිතව ගෙතුණු එකක් බව හොඳින් පෙනුණි. මගේ මතකය අනුව ඒ දුඛදායක කතාව ඉතා කෙටියෙන් මෙසේ ය.

කැලණිය විශ්ව විද්‍යාලයේ සිසුවියක හා සිසුවෙකු අතර ප්‍රේම සම්බන්ධතාවක් ඇති විය. ඒ අතර මේ තරුණියට තවත් ප්‍රේම සම්බන්ධයක් ද තිබී ඇත. එක් නිවාඩුවකින් පසු විශ්ව විද්‍යාලය ඇරඹුණු විට ආරංචි වී ඇත්තේ ඒ නිවාඩු කාලයේ දී තරුණිය අර අනෙක් පුද්ගලයා සමග විවාහය ලියාපදිංචි කර ඇති බවයි.

ආලය අන්ධය, ආදරය යනු කෑදරකමකි, ගොදුර අහිමි වූ විට ඊර්ෂ්‍යාව සහ කෝපය ඇති වී ආදරය වෛරයකට හැරේ, යනා දී විවිධ පඬි වදන් සනාථ කරන්නට හොඳ උදාහරණයක් සපයමින් මේ අපේක්‍ෂා භංග වූ තරුණයා කර ඇත්තේ එක්තරා උදෑසනක විශ්ව විද්‍යාලයේ ක්‍රීඩාංගණය අසළ පාරේ දී තරුණියගෙන් මේ විවාහය සම්බන්ධයෙන් ප්‍රශ්න කර පසුව ඇයට පිහියකින් කීපවරක් ඇනීමයි. ඉන් පසුව ඔහු තමන් ළඟ තිබූ වස කුප්පියක් පානය කර ඇත.

තරුණිය මිය ගියා ය. තරුණයා තමන් ගේ වරදට දඬුවම් ලබන්නට නොමැරී බේරුණි.

මේ සිදුවීම නිසා සංවේදී සිත් ඇති අය බලවත් සේ කම්පා වෙන්නට ඇති බවට කිසිදු සැකයක් නැත. ඒ අමානුෂික ලෙස මරා දමන ලද අසරණ තරුණිය පිළිබඳව පමණක් ඇතිවූ කම්පාවක් නොවේ. මිනීමරු තරුණයා ගේ ක්‍රියාවෙන් හෙළිදරව් වුණු ඔහු ගේ මානසික ව්‍යාධිය සහ එයට බොහෝවිට පසුබිම සැපයූ තත්කාලීන සමාජ වාතාවරණය පිළිබඳව ඇති වුණු හැඟීමද එලෙස කම්පා වෙන්නට හේතු වුවාට සැක නැත.

ඒ සිදුවීමෙන් දිනකට පමණ පසු මා විශ්ව විද්‍යාලයේ කොරිඩෝරයක් දිගේ ජ්‍යෙෂ්ඨ පොදු කාමරය දෙසට ඇවිදමින් සිටියමි. මා ඉදිරියට ආවේ වෙනත් පීඨයක කථිකාචාර්ය ධුරයක් දැරූ මෛත්‍රී වික්‍රමසිංහ ය.

"කැන් අයි ටෝක් ටු යූ ෆො එ මිනිට් ප්ලීස්?" ඇය ඇසුවාය.

"ඔෆ් කෝස්" මම ගමන නවතා නතර වුණෙමි.

"අයි ගෙස් යූ නෝ ඕල් එබවුට් ද ස්ටැබින් ඔෆ් දැට් ගර්ල් රීසන්ට්ලි. බට් ඩිඩ් යූ නෝටිස් දැට් දෙයා ඊස් හාඩ්ලි එනි බැනරස් ඕ ෆියුනරල් ඩෙකොරේෂන්ස් ඉන් ද කැම්පස්?"

සාමාන්‍යයෙන් විශ්ව විද්‍යාලයට සම්බන්ධ මරණයක් සිදුවූ විට සරසවියේ විවිධ තැන්වල ඒ පිළිබඳ සංවේගය පළ කෙරෙන බැනර් ප්‍රදර්ශනය කිරීමත්, සරසවියට පිවිසෙන මාර්ගය සහ අනෙකුත් මාර්ග දෙපස සුදු කොඩිවලින් සැරසීමත් සිදුවේ. ඊට ටික කලකට පෙර පළමු වසරේ ශිෂ්‍ය භික්‍ෂුවක් ආපසු පන්සලට ගොස් සිටි අවස්ථාවක දිවි නසාගත් පසු මුලු සරසවි බිම ම සිල්ගත්තා සේ සුදු කොඩි වෙැල් සහ බැනර්වලින් පිරී ගොස් තිබුණු බව මට සිහිවේ. මේ සිසුවිය ගේ කනගාටුදායක මරණයට පසු ඒ ආකාරයේ සැරසිලි නැති බව බව මට සිහිවූයේ මෛත්‍රී වික්‍රමසිංහ කීවායින් පසුවය.

"ඈස් වී හෑව් හර්ඩ් ද මැජෝරිටි ඔෆ් ද ස්ටුඩන්ට්ස් තින්ක් දැට් ෂී ඩිසර්ව්ස් ඩෙත් බිකෝස් ෂී චීටඩ් ඔන් හර් ලවර් ඇන්ඩ් මැරීඩ් සම්වන් එල්ස්." මෛත්‍රී වැඩි දුරටත් පැවසුවාය.

අද වන විට තත්වය වෙනස් වී නොමැතිනම්, විශ්ව විද්‍යාලවල කවදත් පවතින්නේ පුරුෂෝත්කර්ෂවාදී සමාජයකි. කොටින්ම පොදු සමාජයට වඩා වෙනසක් එහි කිසිසේත් ම නැත.

හොඳින් හිතා මතා සැලසුම්කර ක්‍රියාත්මක කර තිබූණද, මේ මිනීමැරුමට ආසන්නම හේතුව මිනීමරුවා ගේ දුබල වූ මානසික තත්වය යැයි සැලකීම යම් දුරකට සාධාරණ වේ. එසේ වෙතත්, පුරුෂෝතම අදහස්වලින් අන්ධ වූ පිරිස් මෙහිදී තරුණිය කළ චපල ක්‍රියාවට ඇයට නිසි දඬුවම ලැබී ඇති බවත්, අගේ මරණයට මෙන්ම, මිනීමරුවාට ලැබෙන්නට නියමිත දඬුවම ගැන ද සම්පූර්ණ වරද ඇය සතු බවත්, එනිසා එවැන්නියක ගේ මරණය වෙනුවෙන් ශෝක වීම නුසුදුසු බවටත් තර්කය කර එසේ ක්‍රියා කිරීමයි.

"වී ආ මේකින් එ ස්ටේට්මන්ට් කන්ඩෙමින් දිස් සිටුවේෂන්, වුඩ් යූ ලයික් ටු සයින් දැට් ප්ලීස්?" මෛත්‍රී මගෙන් විමසුවාය.

"ෂුවර්!" වහා පැවසු මම ඇය මා වෙත දිගු කළ ලිපිය උඩින් පල්ලෙන් කියවා බලා මගේ අත්සන එහි යෙදුවෙමි.

ඇගේ කටහඬ සහ ස්වරණය කෙසේ වෙතත් රුව නම් මා සිත ගත්තේ ය. ඊටත් වඩා මගේ සිත ගත්තේ මේ අවස්ථාවේ දී ඇය අනුගමනය කළ ඒ ක්‍රියා මාර්ගයයි.

ඒ 1992 මුල් කාලයේ ය. ඇගේ මිනි කූපරය පරදවා ජය ගත් මගේ නිසාන් මාර්ච් රථය මා මිළට ගත්තේ ඉන් වසරකට පමණ පසු කාලයක දී ය.

මෛත්‍රී වික්‍රමසිංහ පසු කලෙක ලන්ඩන් විශ්ව විද්‍යාලයෙන් තම ආචාර්ය උපාධිය ලබා ඇත්තේ ස්ත්‍රීවාදී පර්යේෂණ විධික්‍රම පිළිබඳ සම්පාදිත නිබන්ධනයක් වෙනුවෙනි. මේ ආචාර්ය උපාධි නිබන්ධනය පසුව ග්‍රන්ථයක් ලෙස මුද්‍රණය කර ඇති අතර අන්තර්ජාලය හරහා මිල දී ගැනීමට ඇත.

-රසිකොලොජිස්ට්

ප/ලි:
මා මෛත්‍රී වික්‍රමසිංහ සමග වචනයක් හෝ කතා කර ඇත්තේ ඉහත කී දිනයේ දී පමණි. ඉන් වසර තුනකට පමණ පසුව 1995 දී ඇය තවත් වික්‍රමසිංහ කෙනෙක් සමගින් විවාහ වූ නිසා, සාමාන්‍යයෙන් වත්මන් කාන්තාවන් අනුගමනය කරණ පිළිවෙතට විරුද්ධව යමින් තම වාසගම වෙනස් කිරීමෙන් වැළකී සිටීමට ඇයට කිසිදු අපහසුවකින් තොරව හැකි විය.

මේ ලිපියේ මාත්‍යකාව සැරසූ අනිත් ප්‍රසිද්ධ නාමය වන වසන්ත ඔබේසේකරව මා දැක ඇත්තේ ද කැලණිය විශ්ව විද්‍යාලයේ ජ්‍යෙෂ්ඨ පොදු කාමරයේ දී ය. ඔහු ඒ දිනවල විශ්ව විද්‍යාලයේ බාහිර කථිකාචර්යවරයෙකු ලෙස සේවය කළේ යැයි සිතමි.

(image: http://www.films.lk/salelu-warama-sinhala-film-1767.html)