තකුරාර්ථ දේවාදිත්‍ය ගාර්දියවසම් ළිඳමුලගේ නලින් කුමාර් ද සිල්වා හෙවත් කවුරුත් දන්නා පරිදි නලින් ද සිල්වා පිළිබඳව වචනයක් දෙකක් ලිවීමට සිතුණි. එයට මූලික හේතුව නම් ඔහුගේ මරණයයි.
මට ඔහු ගැන කීමට ලොකු දෙයක් නැත. නමුත් කීමට තිබෙන සුළු දෙය හෝ කීමට ඉදිරි කාලයේ මීට වඩා හොඳ අවස්ථාවක් ලැබේ යැයි නොසිතන නිසා මෙසේ ලියමි.
කොළඹ විශ්ව විද්‍යාලයේ කථිකාචාර්යවරයකු වූ ආචාර්ය නලින් ද සිල්වා පිළිබඳව මගේ මතකය අසූවේ දශකයේ මුල් භාගය දක්වා දිව යයි. ඒ වෙන විට ජනප්‍රිය මුද්‍රිත ප්‍රකාශනයක් වී තිබුණු දිවයින ඉරිදා සංග්‍රහයේ නලින් ද සිල්වා ලියන ලිපි නිරතුරුවම පළවිය. ඒ ලිපිවලින් ගම්‍යවූ මූලික අදහස්වලට සහ මෙන්ම ඒවායේ සාමාන්‍ය දිශානතිය ද මගේ සිත් ගත් බැවින් ආචාර්ය නලින් ද සිල්වා එක්තරා ආකාරයකට එකල මගේ මෙන්ම, මා වැනි සමාජ දේශපානල කරුණු පිළිබඳ උනන්දුවක් දැක්වූ තරුණ කොටස්වල වීරයෙකු බ බවට පත්විය.
නලින් ද සිල්වා ඒ ලිපි ලියූ භාෂාවේ අඩංගු වී තිබුණු සියුම් උපහාසය ද ඔහුගේ ලිපි අපට රසවත් වීමට එක් හේතුවක් වන්නට ඇත.
ඒ කාලයේ නලින් සිල්වාගේ අදහස් ඉතා ප්‍රගතිශීලී මෙන් ම, ඉදිරිගාමී ද විය. කළ යුතු ආකාරයට ම, පැවතුණු යූඇන්පී ආණ්ඩුව ගැන ඔහු සැම විට ම පෑවේ නිර්දය විවේචනයකි.
පේරාදෙණිය විශ්වවිද්‍යාලයේ ඉංජිනේරු පීඨයේ සමාජ විද්‍යා සංගමයේ මා ලේකම් ලෙස කටයුතු කළ අපේ තෙවෙනි වසරේ දී නලින් ද සිල්වාගේ දේශනයක් සංවිධානය කිරීමට ද හේතු වූයේ දිවයින පුවත්පතේ ඔහුගේ ලිපි කියවා තරුණ අපේ සිත් තුල ඇති වී තිබුණු යහපත් හැඟීමයි නිසා බව අමුතුවෙන් කිවයුතු නැත.
මේ දේශනය සඳහා ඔහුට ආරාධනා කිරීමට මම කොළඹ නොගියෙමි. මා කළේ, අපේ ආරාධනය සහ යෝජිත දිනවකවානු සහිත ලිපියක් ලියා තැපැල් කිරීම පමණි . ඔහු අපේ එම ආරාධනය පිළිගෙන අපට ඒ බව දන්වා එවීය.
ඉන්පසු මා කළේ විශ්වවිද්‍යාලයේ කාමරයක් භාවිතා කිරීම සඳහා ශිෂ්‍ය සුභසාධක අංශයෙන් ෆෝර්මයක් පුරවා දී අවසර ගැනීමයි. ඉන්පසු අපි මේ යෝජිත දේශනය ගැන දැන්වීම් කිහිපයක් විශ්වවිද්‍යාලයේ විවිධ තැන්වල පළ කර ඒ සඳහා සූදානම් වීමු.
දේශනය පැවැත්වීමට නියමිත වූයේ සතියේ දිනයක හවස හතර හමාරට ය. ඊට ස්වල්ප මොහොතකට කලින් මා සිතන පරිදි බසයකින් පේරාදෙණිය හන්දියට පැමිණ එතන සිට පයින් ගම්පොළ අලුත් පාරේ ඇවිදගෙන පැමිණි නලින්ද සිල්වා ඉංජිනේරු පීඨයේ පේරාදෙනිය පැත්තේ පිහිටි පඩිපෙළ දිගේ උඩට නැග පීඨය දෙසට එනවා මම දුටුවෙමි.
මා ඔහු මුලින්ම දුටුවේ එදා ය.
ඒ වර්ෂය එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානය විසින් ජාත්‍යන්තර තරුණ වර්ෂය ලෙස නම් කර තිබුණු නිසා අප ඔහුට යෝජනා කර තිබුණු දේශන මාතෘකාව වූයේ ඒ හා සම්බන්ධ, මගේ මතකය පරිදි නූතන ලාංකික තරුණ පරපුරේ කාර්යභාරය වැනි එකකි. එය කුමක් වුවත්, කළ යුතු පරිද්දෙන්ම, නලින්ද සිල්වා කළේ තමන්ගේ අදහස් රිසි පරිදි කියාපෑමයි.
එදාත් තම දේශණයේ දී නලින්ද සිල්වා පැවසූ එක් කරුණක් පමණක් අමතක නොවන සේ මගේ මතකයේ රැඳී ඇත. දේශනය අවසානයේ දී සභාවෙන් නැගුණු ප්‍රශ්නයකට පිළිතුරු ලෙස එද්අඅ ඔහු කීවේ එවකට ලංකාව ආණ්ඩු කළ ජේආර් ජයවර්ධනගේ යූඑන්පී ආණ්ඩුව පරාජය වෙනත් ආණ්ඩුවක් පිහිට වූ වහා ම කළ යුතු ප්‍රධානම කාර්යය වන්නේ එක්සත් ජාතික පක්ෂය තහනම් කර දැමීම බවයි.
නලින් ද සිල්වා මට දෙවන වරට මුණගැසුනේ ඊළඟ වසරේ පේරාදෙණිය විශ්වවිද්‍යාලය වසා තිබුණු කාලයේ දී ය. විශ්වවිද්‍යාලයේ ශිෂ්‍ය ක්‍රියාකාරී කමිටුව විසින් මහනුවර නගරයේ ශාලාවක ප්‍රසිද්ධ මහජන සම්මන්ත්‍රණයක් සංවිධානය කෙරුණි. මේ සම්මන්ත්‍රණයේ මූලික අරමුණ වූයේ ආණ්ඩුව විසින් පාර්ලිමේන්තුවට ඉදිරිපත් කර තිබුණු විශ්වවිද්‍යාල සංශෝධන පනතට විරුද්ධව අදහස් ඉදිරිපත් කිරීමයි. ප්‍රගතිශීලී කථිකයකු ලෙස මෙන්ම, විශ්වවිද්‍යාල කථිකාචාර්යවරයකු ලෙස ද අප දන්නා නලින්ද සිල්වාට ද මෙයට ආරාධනාවක් කෙරුණි. ඒ ද මූලිකව ම ලිපියක් මගිනි.
දින කිහිපයකට පසුව අන්තර් විශ්වවිද්‍යාල ශිෂ්‍ය බල මණ්ඩලයේ රැස්වීමකට සහභාගි වීම පිණිස මම කොළඹ විශ්ව විද්‍යාලයට ගියෙමි. රැස්වීම ඇරඹීමට පෙර මා නලින්ද සිල්වා හමුවීමට, මට මතක විදිහට ප්‍රධාන ගොඩනැගිල්ලේ ඉහළ මාලයේ පැවති, ඔහුගේ කාර්යාල කාමරයට ගියෙමි. මා කවුද යැයි හඳුන්වා දුන් පසු ඔහු මට පවසා සිටියේ අපේ යෝජිත සම්මන්ත්‍රණය සඳහා (වෙනත් වැඩරාජකාරි කරුණු නිසා) ඔහුට සහභාගිවීමට නොලැබෙන බවයි.
පෙර දින දෙකේ දී හමු වූ විට මෙන් කතාබහ නොකළ ද මා නලින්ද සිල්වාව තුන්වෙනිවරට දුටුවේ එයින් අවුරුදු හතකට පමණ පසු කැලණිය විශ්වවිද්‍යාලයේ දී ය.
ඒ වන විට මම කැලණිය විශ්වවිද්‍යාලයේ කාර්මික කළමනාකරණ (ඉන්ඩස්ට්‍රියල් මැනේජ්මන්ට්) අධ්‍යයන අංශයේ කථිකාචාර්යවරයෙකු මෙන් සේවය කරමින් සිටියෙමි. විශ්වවිද්‍යාලයේ සමාජ විද්‍යා සංගමය වැනි ශිෂ්‍ය සංගමයකින් සම්මන්ත්‍රණයක් සංවිධානය කර තිබුණි. එහි තේමාව වූයේ ලංකාවේ ජනවාර්ගික ප්‍රශ්නයයි. ආරාධිත ලේඛක දේශකයින් වූයේ නලින් ද සිල්වා සහ වික්‍රමබාහු කරුණාරත්නය.
නලින් ද සිල්වාගේ මරණයෙන් පසු ලිය වී තිබුණු සටහන් කිහිපයකින් මා දැන ගත්තේ මේ ආකාරයේ නලින් ද සිල්වා සහ වික්‍රමබාහු කරුණාරත්න ද්විත්ව දේශනයෙන් සමන්විත වූ සම්මන්ත්‍රන විශ්වවිද්‍යාල කිහිපයකම එකල සංවිධානය වී ඇති බවයි.
මේ වන විට මගේ මතකයට අනුව නම් නලින් ද සිල්වා මතවාදී ලෙස අර්ධ මරණයකට පත් වී සිටියේය. තවත් කලකට පසුව නාථ දෙයියන් වැනි බහුභූත පැවසීමට තරම් මොලේ කුරුවල් වී ආබාධිත තත්ත්වයෙන් නොසිටිය ද ඔහු ඒ වන විට උග්‍ර ජාතිවාදියෙකු ලෙස පෙනී සිට අයෙකු වූ අතර මා වැන්නන්ගේ අප්‍රසාදයට ලක් වී සිටියේය.
ඊට සාපේක්ෂව, වික්‍රමබාහු කරුණාරත්න යනු ජනවාර්ගික ප්‍රශ්නයේ දී නිවැරදි මතවාදයක් දැරූ, එය නිර්භයව ප්‍රකාශ කරමින් සුළු ජන කොටස්වල අයිතීන් වෙනුවෙන් පෙනී සිටි අතිශය ප්‍රගතිශීලී විද්වතෙකු විය.
උත්ප්‍රාසයට කරුණ නම් හැත්තෑවේ දශකයේදී නලින් ද සිල්වා සහ වික්‍රමබාහු කරුණාරත්න යනු "එක වල්ලේ පොල්" වීමයි. එනම් ඔවුන් දෙදෙනා ම, මුලින් සමසමාජ පක්ෂයේ තරුණ සාමාජිකයින්ව සිට, පසුව නව සම සමාජ පක්ෂය ආරම්බ කර එහි නායකයින් සහ න්‍යායාචාර්යවරුන් වීමයි.
නලින් ද සිල්වාගේ දෙමළ විරෝධී ජාතිකවාදී මතවාදයේ ම ගැලී සිටි අයෙකු වන ගුණදාස අමරසේකර ගේ "ගමනක ..." ප්‍රබන්ධ කතා මාලාවේ ම එක් කෘතියක සඳහන් වෙන "ත්‍රී ඩොක්ටර්ස් පාටි" යනු මෙම නව සමසමාජ පක්ෂයයි. එහි "ත්‍රී ඩොක්ටර්ස්" යනු ආචාර්ය නලින්ද සිල්වා, ආචාර්ය වික්‍රමබාහු කරුණාරත්න සහ ආචාර්ය කුමාර් ඩේවිඩ් ය.
එදා කැලණිය විශ්වවිද්‍යාලයේදී පැවැත්වුණු එම සම්මන්ත්‍රණය දෙපාර්ශවයක් අතර විවාදයක් ම නොවුනත් මේ දෙදෙනාට ඒ සඳහා ආරාධනා කර තිබුණේ ජනවාර්ගික ප්‍රශ්නයේ දෙපාර්ශවයක් නියෝජනය කිරීමට බව කිසිවකුට රහසක් නොවීය. ඔවුන් දෙදෙනා ද තමන්ගේ මතය වෙනුවෙන් පෙනී සිටිමින් කරුණු දැක්වුවත්, නලින් ද සිල්වාගේ තර්ක ඉතා දුර්වල ඒවා වූ බවත් සහ වික්‍රමබාහු කරුණාරත්න හමුවේ ඔහු නිකමෙකු සහ අවස්ථාවාදී ප්‍රතිගාමියෙකු බවත් පැහැදිලි වූ බව මගේ මතකයයි.
ඊළඟට නලින් ද සිල්වා මගේ නෙත ගැටුණේ තවත් වසරකට පමණ පසු කොළඹ විශ්වවිද්‍යාලයේ ආචාර්යවරුන්ගේ සමාජ ශාලාවේ දී ය. එදින මා එහි ගියේ ෆූටා හෙවත් විශ්වවිද්‍යාල ආචාර්යවරුන්ගේ වෘත්තීය සංගම් සමිති සම්මේලනයේ රැස්වීමට කැලණිය විශ්වවිද්‍යාල ආචාර්ය සංගමය නියෝජනය කරමින් එහි සමලේකම් ලෙස සහභාගි වීමටයි.
නලින් ද සිල්වා එකල ආචාර්ය සමිති සම්මේලනයේ සභාපතිවරයා විය. එම රැස්වීම පැවැත්වුණු දිනය වෙන විට කොළඹ විශ්වවිද්‍යාලය ඔහුගේ සේවය අත්හිටුවා තිබුණි. ඔහුට විරුද්ධව තිබුණු චෝදනාව වූයේ, ඔහු විසින් විශ්වවිද්‍යාලයේ ශිෂ්‍යයින් ප්‍රකෝපකාරී කටයුතු සඳහා යොමුකරනවා ය වැනි එකක් යැයි සිතමි. ඒ කාලයේ කොළඹ විශ්වවිද්‍යාලයේ උපකුලපති වූයේ පසුව දේශපාලුවෙකු වූ ජී එල් පීරිස් ය.
නලින් ද සිල්වා පිළිබඳ පසුගිය දිනවල සංසරණය වුණු සටහන් කිහිපයකම සඳහන් වූ ආකාරයට ශිෂ්‍යයින් ප්‍රකෝපකාරී කටයුතු සඳහා යොමු කිරීම කෙසේ වෙතත්, පැයක දේශනයකින් ඔහු විෂයය කරුණු ගැන වැය කරන්නේ විනාඩි විස්සක් පමණක් බවත් ඉතිරි කාලය දේශපාලන කරුණු ගැන කෝපයෙන් තම මත ඉදිරිපත් කරමින් බැණ වදින බවත් දැන ගන්නට ලැබුණි.
ෆූටා හෙවත් විශ්වවිද්‍යාල ආචාර්යවරුන්ගේ වෘත්තීය සංගම් සමිති සම්මේලනයේ සභාපති විය හැක්කේ එහි සාමාජික විශ්වවිද්‍යාලයක ආචාර්ය සංගමයක සාමාජිකයෙකුට පමණි. විශ්වවිද්‍යාලයක ආචාර්ය සංගමයක සාමාජිකයෙකු වීමට නම් එම විශ්වවිද්‍යාලයේ ආචාර්ය මණ්ඩලයේ සේවය කරන්නෙකු විය යුතුය. නලින් ද සිල්වා කොළඹ විශ්වවිද්‍යාලයේ සේවයෙන් තාවකාලිකව නෙරපා දමා තිබුණු නිසා, ඔහු එදා එම රැස්වීමට සහභාගී වී සිටියේ ජයවර්ධනපුර විශ්වවිද්‍යාලයේ ඉංග්‍රීසි ගුරුවරුන්ගේ සංගමයේ විශේෂ නියෝජිතයෙකු ලෙස බව කියවුණි.
විශ්වවිද්‍යාල ආචාර්යවරුන්ගේ වෘත්තීය සංගම් සමිති සම්මේලනයට අදාල කරුණු සාකච්ඡා කිරීමෙන් අනතුරුව සභාපති නලින් ද සිල්වා ගේ වැඩ තහනම ගැන සභාවේ අවධානය යොමුවිය. එහි දී මට වැටහුණේ, ඒ පිළිබඳව ෆූටාව විසින් නිවේදනයක් නිකුත් කිරීම, සාකච්ඡාවක් පැවැත්වීම වැනි දෙයකට අමතර කිසිවක් කිරීමේ අභිලාශයක් නැති බවයි. එදින ෆූටා රැස්වීමට විවෘත විශ්වවිද්‍යාලය නියෝජනය කරමින් සහභාගී වී සිටි කථිකාචාර්යවරයා කියා සිටියේ මේ ගැන තමන්ගේ රැස්වීමේ දී සාකච්ඡා කළ බවත් "ද ඔපීනියන් ඔෆ් ද මෙම්බර්ස් වෝස් එ ඩිවයිඩඩ් වන්" බවත් ය.
කැලණිය විශ්වවිද්‍යාලයේ ආචාර්ය සංගමයේ දී මේ කාරණය අප සාකච්ඡා කර නොතිබුණු නිසා, ඒ පිළිබඳව සමලේකම් ලෙස මට හෝ සභාපති ලෙස සරත් අමුණුගමට කිව යුතු දෙයක් නොතිබුණි.
නලින් ද සිල්වා පස්වෙනි සහ අවසානවරට මගේ නෙත ගැටුණේ 2007 හෝ 2008 වැනි වසරක නොවැම්බරයේ දී පියා සහ මව බැලීමට මා ලංකාවට ගිය සමයක මගේ පැරණි සේවා ස්ථානය වූ කැලණිය විශ්වවිද්‍යාලයට ගිය අවස්ථාවේ දී ය. හිතමිතුරන් හමු වී, මා කන්දෙන් පහලට බසිද්දී නලින් ද සිල්වා කන්ද නගිමින් සිටියේ ය. සේවයෙන් නෙරපා දැමූ කාලයේ මලාවි වැනි රටවල ද සේවය කර පසුව යලිත් ලංකාවේ විශ්වවිද්‍යාල සේවයට එක් වී සිටි නලින් ද සිල්වා ඒ වන විට කැලණිය විශ්වවිද්‍යාලයේ විද්‍යාපීඨයේ ගණිත අංශයේ මහාචාර්ය පදවියක් දැරූ අතර පීඨාධිපති ලෙස ද කටයුතු කළේ ය. ඔහුගේ මොලේ සම්පූර්ණයෙන් ම කුරුවල් වී, නලින් ද සිල්වා මනුස්ස කමින් මියගියේ මේ කාලයේ දී ය.
ඔහුගේ මරණය අරභයා දිවයින පුවත්පත පළ කර තිබුණු කතුවැකියේ මේ තත්වය ගැන මෙසේ සඳහන් විය. දිවයින යනු ආරම්භයේ දී නලින් ද සිල්වාට තම මතවාදය පතුරවා හැරීමට ප්‍රකාශන අවකාශයක් දුන් පුවත්පත බව සිහිපත් කරමි.
මහාචාර්ය නලින් ද සිල්වා සිය මත ප්‍රචාරය කිරීම සඳහා යොදාගත් ප්‍රමුඛ වේදිකාව වූයේ දිවයින, විදුසර සහ දි අයිලන්ඩ් නමැති පුවත්පත් ය. මේවා මගින් ඔහු දේශනා කළ ධර්මය කොතරම් යථාර්ථවාදී වුවද ඒවායේ ස්වරූපය ඉතාම සාහසික විය. එබැවින් නලින් ද සිල්වා එක ලිපියක් පත්තරේ පළ කරන විට ඊට උත්තර වශයෙන් තවත් ලිපි සීයක් අපට ලැබිණ. ඔහු සතු එකම දුර්වලතාව වූයේ ප්‍රතිවිරුද්ධ මත පිළිගැනීමට වූ නොකැමැත්තය.
පසුකාලයේදී ඔහු ලියන දෑ පුවත්පත්වල පළ කිරීමට නොහැකි තරම් සැඩ පරුෂ විය. ඒවා පත්තරවල පළ නොවුණු කල්හි ඔහු අන්තර්ජාලයට පිවිස බ්ලොග් එකක් හදාගෙන මත පැතිරවීමෙහි නියුතු විය.
කැලණිය විශ්වවිද්‍යාලයේ සේවයෙන් පසු විශ්‍රාම ගිය ඔහු එක් වැදගත් ප්‍රකාශයක් කළේ ය. එනම්, තමන් සේවයෙන් විශ්‍රාම යන්නේ Emiratus Professor හෙවත් සම්මානනීය මහාචාර්ය පදවියක් නොලබා නිසා, තමාව තව දුරටත් මහාචාර්ය ලෙස හැඳින්වීම වැරදි බවයි.
අවුරුදු අසූවක තම දිවිය හමාර කළ නලින් ද සිල්වා පිළිබඳ මගේ අවංක අදහස මෙසේ එක් කෙටි වාක්‍යයකින් ලිවිය හැක.
අවසානයේ නාස්ති වී ගිය ජීවිතයක්, අපරාදේ!
- රසික සූරියආරච්චි
(ඡායාරූපයෙන් දැක්වෙන්නේ මියගිය තකුරාර්ථ දේවාදිත්‍ය ගාර්දියවසම් ළිඳමුලගේ නලින් කුමාර් ද සිල්වා ගේ අවසාන කටයුතු සිදු කෙරුණු Chapel of the Angles - දේවදූතයින්ගේ කුඩා දෙව්මැදුර නම් ස්ථානයයි. ඔහුගේ ආත්මය නාථ දෙව් තුරුලේ සැනසෙනවා ඇතැයි සිතමි.)
(image: Google Street View)
