ඕස්ට්‍රේලියාවේ ඡන්ද ගැන කෙටි සටහනක් - A brief note on Australian Elections

අද ඕස්ට්‍රේලියාවේ වික්ටෝරියාවේ, එනම් මෙල්බර්න් නගරය ප්‍රධාන නගරය වන ප්‍රාන්තයේ, මහ ඡන්දය පැවැත්වේ.

නිව් සවුත් වේල්ස ප්‍රාන්තයේ සිඩ්නි නගර තදාසන්නයේ ජීවත්වන මට ඒ ඡන්දය අදාල නැතිමුත්, මේ අවස්ථව උපයෝගී කරගෙන ඕස්ටේ‍ර්ලියාවේ මැතිවරණ ගැන සටහනක් ඉතා කෙටියෙන් කිරීමට සිතුවෙමි.

ඕස්ට්‍රේලියාවේ රාජ්‍ය පාලනය තට්ටු තුනකින් සිදුවේ.

එහි පහල පෙලේ තට්ටුව වන්නේ ප්‍රාදේශීය සභා සහ නගර සභා ය. මෙහි ප්‍රාදේශීය සභා යන්න ෂයර් (කෝරලය) කවුන්සිල් කියා හැඳින්වේ. නගර සභා නම් නගර සභා හෙවත් සිටි කවුන්සිල් ම ය. එක් එක් සභා ප්‍රදේශය වෝඩ් හෙවත් වාට්ටුවලට බෙදා ඇති අතර මේවා සඳහා නියෝජිතවරණ සෑම සිව් වසරකටම වරක් පැවැත්වේ.

ඊලඟට ඇත්තේ ප්‍රාන්ත රාජ්‍යයන්ය. මේවා ලංකාවේ පලාත් සභාවලට පොතේ හැටියට බලය පැවරුණොත් ඇතිවන තත්වයට වඩා ඉහල රාජ්‍ය බලයක් ඇති පාලන ආයතන වේ. රටේ ප්‍රාන්ත හයකි. බ්‍රිස්බේන් නුවර පිහිටි ක්වීන්ස්ලන්තය, නිව් සවුත් වේල්සය, වික්ටෝරියාව, හෝබාට් නගරය පිහිටි තැස්මේනියාව, ඇඩිලේඩ් නගර පිහිටි දකුණු ඕස්ට්‍රේලියාව සහ පර්ත් නගරට පිහිටි බටහිර ඕස්ට්‍රේලියාව වශයෙනි. මීට අමතරව ඩාවින් නගරය පිහිටි උතුරු ප්‍රදේශය සහ කැන්බරාව පිහිටි ඕස්ටේ‍ර්ලියානු අගනුවර ප්‍රදේශය ද අඩු බලතල ඇති වෙනම ප්‍රාන්ත ලෙස ක්‍රියාත්මක වේ. එක් එක් ප්‍රාන්ත ඡන්ද කොට්ටාශ ලෙස බෙදා පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීන් ඒකල ක්‍රමයට ඡන්දයෙන් තෝරා ගැනේ. මීට අමතරව ප්‍රාන්ත කිහිපයක පමණක් සෙනෙට් සභාවක් වැනි අපර් හවුස් එකක් ඇති අතර ඒ සඳහා නියෝජිතයින් තෝරන්නේ සමානුපාතික ක්‍රමයටයි.

ඕස්ට්‍රේලියාවේ අගනුවරවන කැන්බරා නුවර පිහිටා ඇති පාර්ලිමේන්තුවේ රැස්වන්නේ ෆෙඩරල් රජයයි. මේ සඳහා ද මුළු රටම ඡන්ද කොට්ඨාශ වලට බෙදා කේවල ක්‍රමයට මන්ත්‍රීවරුන් පත්කරගන්නා අතර සෙනෙට් සභාව සඳහා සමානුපාතික ක්‍රමයට එක් එක් ප්‍රාන්තය සඳහා නියෝජිතයින් පත්කර ගැනේ. ඒ ප්‍රධාන ප්‍රාන්තවලට සභිකයින් හය දෙනා බැගින් ද, අනෙක් ප්‍රදේශවල අඩු සංඛ්‍යාවක් ද ලෙසය. පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරයෙකු ගේ නිල කාලය තුන්වසරකි නමුත් සෙනෙට් සභිකයෙකුගේ නිල කාලය වසර හයක් වේ.

ඕස්ට්‍රේලියානු ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයේ ඇති එක් පැහැදිලි වෙනසක් නම් ඡන්දය දැමීම, ඒ සඳහා ලියාපදිංචි වී ඇති සියළු දෙනාටම, අනිවාර්ය කර තිබීමයි. ඡන්දය නොදැම්මොත් සතියකින් දෙකකින් ඩොලර් පනහක දඩ කොළයක් ගෙදරට එනු ඇත.

නමුත් ඒ නිසාම ඡන්දය දෙන්නට විවිධ පහසුකම් සලසා ඇත. ඒ සඳහා නියමිත දිනය එනකෙත් සිටිය යුතු නැත. සතියක් තිස්සේ ප්‍රධාන නගරාශ්‍රිතව ඡන්ද මධස්ථාන විවෘත වී ඇත. මා සිතන පරිදි ඕස්ට්‍රේලියානු තානාපති කාර්යාලවල දී ද මෙලෙස ඡන්දය දිය හැක. ඒ සමගම ඕනෑම කෙනෙකුට තැපැල් ඡන්ද සඳහා ලියා පදිංචි වී තම ප්‍රජාතන්ත්‍රික අයිතිය බුක්ති විඳිය හැකිවේ. මීට අමතරව ඡන්ද දිනයේ දී නියමිත ඡන්ද පොලට යා යුතුවන්නේ ද නැත.

මෙකී කරුණු නිසා, අද පැවැත්වෙන වික්ටෝරියානු ප්‍රාන්ත නියෝජිතවරණය සඳහා ඊයේ හවස වෙන විට 33% ක පිරිසක් ඡන්දය පාවිච්චි කර තිබුණි!

ඒකල ඡන්ද කොට්ඨාශයක නියෝජිතයා ලෙස පත්වීමට අපේක්‍ෂකයෙකුට ප්‍රකාශිත ඡන්දවලින් 50% කට වඩා ලබා ගත යුතුවේ. මෙහිදී ඡන්දය දෙන්නෙකුට එක්කෝ තමන් කැමති අපේක්‍ෂකයාට ඡන්දය පාවිච්චි කිරීමට හෝ නැතිනම් (ලංකාවේ ජනාධිපතිවරණයක දී මෙන්) තමන් කැමති අය අනුපිළිවෙලට නම් කිරීමට හැකි නිසා ඡන්දය බෙදී ගොස් ඇති අවස්ථාවලදී දෙවෙනි, තුන්වෙනි මනාප සලකා 50% සීමාව ඉක්මවන අපේක්‍ෂකයා තෝරා ගැනේ. සෙනෙට් සභාවට, එනම් අපර් හවුස් එක සඳහා, නියෝජිතයින් පත්කර ගැනීම සමානුපාතික ක්‍රමයට සිදුවෙන නමුත් එහිදී ද මේ ආකාරයෙන් මනාප ක්‍රමයක් ක්‍රියාත්මක වේ. (එක් එක් ප්‍රාන්තවල මැතිවරණ ඉහත දක්වා ඇති නීතිරීතිවල යම් යම් වෙනස්කම් සහිතව සිදුවෙන බව සලකන්න.)

මැතිවරණය පැවැත්වෙන්නේ සැමවිටම සෙනසුරාදාවක ය. ඒ සමගම මැතිවරණ අපේක්‍ෂකයින් සඳහා තරග කාලය ඉතා කෙටිය. බොහෝවිට සති තුන හතරකි. ප්‍රචාරණ කටයුතු විද්‍යුත් මාධ්‍ය සහ ශාලාවල පැවැත්වෙන කුඩා රැස්වීම්වලට බොහෝවිට සීමාවේ. සමහර දිනවල අපේක්‍ෂකයෝ උදෑසන දුම්රිය නැවතුම්පලට පැමිණ පත්‍රිකාවක් බෙදමින් මගීන් හා කතා බහ කරනු දැකිය හැක. සති පොලේ මේසයක් අල්ලා ගෙන ඡන්දදායකින් මුණ ගැසෙන්නෝ ද සිටිති. ගෙයින් ගෙට යෑම ද සමහරවිට සිදු කෙරේ.

ඡන්දය පැවැත්වෙන දිනයේ ඒ කටයුතු සවස පහට නිමවෙන අතර හවස හයට පමණ ඡන්ද ගැනීම ඇරඹේ. රාත්‍රී අට පමණවන විට 10-15 % පමණ ඡන්ද ගැන හමාරවන විට ඒ අනුව පෙනෙන නැඹුරුව සලකා බොහෝ ආසනවල ප්‍රතිපල නිල නොවන වශයෙන් ප්‍රකාශ කෙරේ.

මගේ අත්දැකීමේ හැටියට රාත්‍රී නමය පමණවන විට පරාජය වෙන්නන් එය පිලිගෙන දිනන අයට දුරකතනයෙන් සුභපතා, විද්‍යුත් මාධයෙන් කතා පවත්වන්නට පටන් ගනිති. දිනන්නෝ ද ටික වේලාවකට පසුව එසේම කරති.

මේවන විට කිසිම ආසනයක ප්‍රකාශිත ඡන්ද සියල්ලම ගැන අවසාන වී නැත. ඡන්දය ගණින්නෝ ඒ ස්ථාන වසා දමා නිවෙස්වලට යති. යලි සඳුදා සේවයට පැමිණෙති. අන්තිම ඡන්දය දක්වා ගැන නිල ප්‍රතිපල ප්‍රකාශයට පත් කෙරෙන්නේ තවත් දින කිහිපයකිනි. මා පෙර කී මනාප ක්‍රමය සහ 50% අවම ප්‍රතිශතය නිසා සතියකටත් වඩා මේ ඡන්ද ගැනීම සිදුවෙන අවස්ථාද ඉඳහිට හෝ ඇතිවේ.

සෙස්ස පස්සට.

-රසිකොලොජිස්ට් (http://rasikalogy.blogspot.com/)

(image: http://www.bbc.co.uk/news/world-asia-24000133)

ජනාධිපතිවරණයේ නැකත් බැලිල්ල නොහොත් රටට එදිරිව මම - Country Vs I

ඉහත ඡායාරූපය මා දුටුවේ අද උදයේ අන්තර්ජාලයේ සැරිසරද්දී ය.

එයින් දැක්වෙන්නේ ලංකාවේ ජනාධිපතිවරණය (නියමිත කාලයට කලින්) කැඳවීම සඳහා වූ ගැසට් නිවේදනයට අත්සන් තැබීම සඳහා සුභ මොහොත හෙවත් නැකත එලැබෙන තුරු සිය අත් ඔරලෝසුවලින් වේලාව බලමින් සිටින ජනාධිපති සහ ජනාධිපති ලේකම් ය.

මේ දර්ශනය දුටු විට මගේ හිතට නැගුණේ දැඩි දුකකි, කණගාටුවකි, අපුලකි.

එයට හේතුව නම්, ලංකාවේ සිදුවෙන දේ තීරණය වෙන්නේ කොහේවත් ඉන්නා නක්‍ෂත්‍රකරුවන් ගේ කැමැත්ත අනුව නොවේද කියා සිතට නැගුණු සිතුවිල්ලයි.

මේ ගැන මා මගේ ෆේස්බුක් පිටුවේ මෙසේ සටහන් කළෙමි.

ලංකාව දියුණු රටක් වීමට නම් (රාජ්‍යය සහ ආගම් පමණක් නොව) රාජ්‍යය සහ නක්ෂත්‍රය (ද) වෙන් විය යුතුය.
A country where the State is separated from (religion and) astrology is a developed country...!

මේ පුද්ගලික කටයුත්තක් නොවේ. රටටම බලපාන රාජකාරී කටයුත්තකි. ඔය ආකාරයට නැකතක් බැලිය යුතු යැයි කියා ව්‍යවස්ථාවේ කිසිසේත්ම සඳහන් නොවෙන බව අමුතුවෙන් කිව යුතුද?

මම නක්‍ෂත්‍රය විශ්වාස නොකරමි. බිරිඳ ද එසේම ය. අප තීරණ ගන්නා මගේ හෝ අපේ පවුලේ වෙනත් අයගේ කටයුතුවලට නැකැත් කිසිසේත්ම අදාල නොවේ.

මගේ අදහස අනුව නැකත එළැඹෙන තුරු ජනාධිපතිවරයා සහ ලේකම්වරයා කරන මේ විනාඩි කීපයක් හෝ කාලය මැරීම යනු මහා නාස්තියකි. මේ අයගේ සහ පිරිවර සේනාවේ පඩි නඩි සලකා බලන විට ඒ නාස්තිය රුපියල් ලක්‍ෂ ගණනක් වෙනු ඇත.

එසේ නැතුව නක්‍ෂත්‍රය නිවැරදි විද්‍යාවක් යැයි මොහොතකට සිතමු.

එසේ නම් මේ ජනාධිපතිවරයා කරන්නේ තමා ද අපේක්‍ෂකයෙක් ලෙස ඉදිරිපත්වීමට නියමිත ජනාධිපතිවරණයේ නීති උල්ලංඝනය කෙරෙන තමන්ට වාසිදායක පාක්‍ෂික ක්‍රියාවක් නොවේද? ඒ මේ නැකත සාදා ඇත්තේ අනිවාර්යෙන්ම ජනාධිපතිවරයා ගේ පුද්ගලික කේන්දරයට අනුව ඔහුට වාසිදායක වෙන පරිදි නිසාය.

සමහරවිට විරුද්ධ පක්‍ෂයෙන් ඉදිරිපත්වීමට නියමිත අයෙක් නිවරදිව දන්නේ නම් ඒ පුද්ගලායා ගේ කේන්දරයට අපල කාලයක්ම තෝරා ගන්නටද ඉඩ ඇත.

මා මිතුරෙකු සමග අද දවල් කාලයේ දී කතා බහ කරද්දී මේ ගැන සඳහන් කළෙමි.

"නැකත් කියන ඒවා නිවරදි විද්‍යාවක් නම්, ඔය අත්සන ගහන්න තිබුණේ ලංකාවේ කේන්දරය බලා, ඒ කේන්දරයට සුභ නැකතක් හොයා, ඒ අනුව නොවේද?" මම ඔහුට කීවෙමි.

"මෝඩ කතා කියන්න කියවන්න එපා රසික!" මිතුරා කීවේය. "රටට සුභ නැකතකින් අත්සන් කරන්න තරම් මෝඩ මොන ජනාධිපතිද? එහෙම ලංකාවට සුභ නැකතකින් අත්සන් කළොත් රට දිනනවා කියන්නේ මිනිහා පැරදෙනවා කියන එකනේ!"

මට කට උත්තර නැතිවිය.

-රසිකොලොජිස්ට් (http://rasikalogy.blogspot.com/)

ප/ලි:
රට දිනවමු!

ලංකාවේ යහ පාලනයක් සඳහා ඕස්ටේ‍ර්ලියාවේ ඉන්නා රටගිය ඇත්තන්ගෙන් උපදෙස් - Statement from Australian Advocacy for Good Governance in Sri Lanka

ලබන වසරේ පැවැත්වෙතැයි අපේක්‍ෂිත ජනාධිපතිවරණය සඳහා විපක්‍ෂයෙන් පොදු අපේක්‍ෂකයෙක් ඉදිරිපත් කළ යුතු යැයි මතයක් පවතී. මේ පිළිබඳ සෑහෙන කතිකාවතක් බ්ලොග් ඇතුලු විවිධ ජන මාධ්‍ය තුළ මේ දිනවල කෙරෙමින් පවතී.

මේ පිළිබඳ මගේ එකඟතාවයක් ඇතත්, ඒ සමගම මට කිවයුතු අනෙක් කරුණ නම්, කවර පුද්ගලයෙක් ජනාධිපති වුවද, බලය ලැබුණු පසු ඔහු හෝ ඇය කුමක් කරාවිදැයි කිව නොහැකි බවයි. ෆෙස්බුකියේ මා මේ පිළිබඳ දැක්වූ එක් අදහසක් මෙසේය.

මගේ අදහස නම් වෙස්සන්තර වගේ පොරක්ව කොමන් කැන්ඩිඩේටයා කරලා ජනාධිපති කළත් කිසිම වෙනසක් නැතුව කලින් එකා රට කාගෙන කාගෙන ගිහිල්ලා නතර කරපු තැන ඉඳන් කාගෙන කාගෙන යාවි කියන එකයි.

මේ පිළිබඳව මා 2009 දී ලියූ කවි පන්තියක කොටසක් මෙසේ ය.

වසවර්තියෙකු වුව ජනපති වෙනු පිණිස
ඡන්දය ඉල්ලනා විට බෝසත්ය යස
බෝසත් කෙනෙකු වුව ජනපති වූ විගස
වසවර්තියා වැඩි හොඳ බව නැත කුකුස

ඡන්දෙට කලින් මැති දුටු සඳ කුමක් වැනී
කලකින් නුදුටු හිත මිතුරෙක් දැක්ක වැනී
ඡන්දෙන් පසුව මැති දුටු සඳ කුමක් වැනී
අළුගෝසුවා රෑ මැද හමුවුනා වැනී

කෙසේ වෙතත් මේ රසිකොලොජි පෝස්ටුව පළ කරන්නට මා සිතුවේ ශ්‍රි ලංකාවේ යහපාලනය පිළිබඳ ඕස්ටේ‍ර්ලියානු උපදේශක්වය සංවිධානයෙන් පොදු අපේක්‍ෂකයෙකු සම්බන්ධයෙන් නොබෝදා කළ ප්‍රකාශයක් උපුටා දක්වන්නටයි.

(මේ සංවිධානයේ කිසිවෙකු මම පෞද්ගලිකව නොදනිමි. සිංහල පිටපතක් ඇතිනම් පසුව එක් කරමි).

-රසිකොලොජිස්ට්

---

Australian Advocacy for Good Governance in Sri Lanka (AAGGSL) - Statement Australian Advocacy for Good Governance in Sri Lanka (AAGGSL) is a non-profit organisation with members of diverse backgrounds aimed at creating awareness of the lack of democracy, accountability and good governance in Sri Lanka, in particular due to the executive presidential system. It is committed to positively subscribe to the establishment of practicing democracy and rule of law in Sri Lanka respecting the rights and will of all its peoples. Background The democratic space for political interaction in Sri Lanka has been diminishing over time. Politicisation and militarisation of civil administration, over-centralisation of decision making, and practice of graft and corruption have been on the rise. Repression of independent journalists and civil society activists is ongoing. Lack of democratic principles and rule of law, and disrespect for human rights, political rights and religious rights have become quite evident. A major factor contributing to this continuing deterioration has been the executive presidential system that has led to an increasingly autocratic rule that controls all aspects of socio-economic and political life of the people in Sri Lanka. The Executive President, while in power, is not answerable to the judiciary, and enjoys detrimental influence over the Supreme Court making it somewhat a biased third chamber of government. A great majority of our multi-ethnic, multi-religious polity would welcome substantial constitutional reforms to change course for the better. The next presidential election is likely to be held early next year, and the campaign work has already begun. Prohibition of foreigners from visiting the North without specific permission from the military; emphasis given to an imaginary war threat; propping up the need to vest power in the current leadership supposedly to preserve Sri Lanka’s unity; making significant personnel changes in the security apparatus; pledging to increase salaries and reduce cost of living pressures; provision of cash, land, jewellery and other graft, incentives and concessions to constituents – all these are forerunners to influence the outcome of an election – presidential or parliamentary, or a referendum to extend the current parliamentary term. In the elections held since 2009, the executive presidency and the government of Sri Lanka had relied mainly on the military victory over the LTTE and the subsequent economic infrastructure developments for re-election. Similarly, this time again, recreation of euphoria over the war victory five years ago has begun with lot of fanfare, and a fear psychosis has been induced. With majority of the mainstream media under the government’s thumb, only the government’s political campaign can reach the entire country. Nevertheless, the issues relating to democracy, independence of judiciary and good governance appear to have gained prominence in the current political discourse. Such issues, however, are yet to be widely debated in public, as fear psychosis among the people is deep-rooted. What can we do? In light of this situation, AAGGSL believes that positively subscribing to the re-establishment of democratic practices and the rule of law is vital. Our road map to achieving good governance in Sri Lanka, inter-alia, includes the following objectives: Promote conditions conducive for a free and fair election Advocate selection of a common opposition candidate for the impending presidential election backed by a common opposition Support the common opposition candidate determined by Sri Lanka’s like-minded politicians, who would pledge to implement an agreed ‘common minimum program’ for consensus politics in our multi-ethnic, multi-religious society Work with the citizenry of Sri Lanka to help build a strong peoples’ movement to pressure the elected president and any future elected government to implement the ‘common minimum program’ including: Abolition of the executive presidential system Restoration of practicing parliamentary democracy, with the head of state answerable to the judiciary Constitutional reforms with checks and balances to protect human rights, political rights and religious rights of all peoples Attainment of a negotiated political settlement with the elected representatives of the North and East to the Tamil national question of power-sharing within an agreed time frame Discontinuation of militarisation and politicisation of civil administration and the unprecedented land grabbing of the displaced without due process or compensation Provision of tangible economic relief to low income earning people Establishment of independent constitutional entities to maintain the rule of law, accountability and transparency, and Enforce measures to effectively curtail bribery and corruption. Sri Lanka deserves inclusive-good governance, responsive to the will of its peoples. We believe we can make a meaningful contribution to this end. Our Ethics Our attempt is to underline the significance of democracy and good governance for Sri Lanka and to raise awareness on the relevant principles. Such principles associate with almost every field of life, social, political, economic, cultural and business alike. What do we mean by good governance? The fundamental indicator of good governance is free and fair elections with guarantees of freedom of expression, including the right to be critical of the Executive and the government. When people are bribed, coerced and manipulated in an unprecedented manner, how can one count such a vote as free, fair and voluntary expression of their will? To keep a government’s integrity, not only adequate laws against graft and corruption are necessary, but impartial implementation of such laws is essential, as rights can only be enjoyed when there is a realistic means of investigation and enforcement. The Universal Declaration of Human Rights (UDHR) succinctly sets out the fundamental rights and freedoms that all human beings, regardless of race, colour, sex, language, religion, political or other opinion, ethnicity and national background are entitled to enjoy. These rights are not just a construct based on Western ideals. They have deep roots in the traditions of all peoples. Human rights only have meaning when they can be enjoyed in a practical sense. Simply by reason of being human, every human being is entitled to universal human rights codified by the UN legal framework covering civil, cultural, economic, political and social rights. Democracy and good governance refer to the protection of civil and political rights and economic and cultural rights, such as the rights of minority communities. Democracy becomes hollow without the protection of civil and political rights, and governance becomes bad without the rule of law and respect for human rights. Good governance is defined as ‘the transparent and accountable management of a country’s resources for its equitable and sustainable economic and social development’. Essential ingredients of good governance consist of democratization, rule of law and respect for human rights. Good governance aims at achieving justice, and needs to be nurtured for ensuring respect for human rights. Assurances of protection of human rights will remain hollow, without the rule of law, independent courts and other social institutions that are essential components of good governance. Good governance is democratic governance, that values: Human Rights – respecting human rights and fundamental freedoms of people Civil Liberties – allowing people to live with dignity, freedom and justice Egalitarianism – a society free of discrimination based on race, ethnicity, class, gender, religion or any other attribute Inclusiveness – people having a say in decisions that affect their lives Accountability – people can hold the decision-makers accountable Fairness – social inclusion and fair rules, institutions and practices governing social interactions Gender Equality – women are equal partners with men in private and public spheres of life Farsightedness – forward-looking policies to reflect the needs of future generations, and Socio-economic policy development – responsive to people’s needs and aimed at eradicating poverty and improving the socio-economic status of the disadvantaged. Recognition of the inherent dignity and of equal and inalienable rights of all members of the human family is the foundation of freedom, justice and peace. History teaches that transparent, responsible, accountable and participatory governance is a prerequisite for lasting wellbeing of a nation. Only Good Governance will bring enduring peace and prosperity. Convenors: Wimal Jayakody, Shyamon Jayasinghe, Sarath Jayasuriya, Saliya Galappaththi, Ranjith Weerasinghe, Lionel Bopage, Ari Pitipana, Anura Manchanayake, Ajith Rajapakse END.

(photo:http://www.artsrilanka.org/history/introduction.html)

අවුරුදු අනූ දෙකේ දී ත් පොත් ලියන ජනමාධ්‍යවේදියා - Veteran journalist S Piyasena

නාකි යන වචනය සෑදී ඇත්තේ නොහැකි යන අරුතින් බව අපි අසා ඇත්තෙමු. නමුත් මේ කතාව සැම විටම සත්‍යය නොවේ. ඒ බව හොඳින් අපට පසක් කරවන චරිතයක් හඳුන්වා දීම මේ ලිපියේ අරමුණයි.

තම මාධ්‍යවේදී දිවිය අරඹා වසර හැත්තෑ හතරකට පසුවත් නොනැවතී එකසේ උනන්දුවෙන් අදත් පුවත්පත් සඳහා ලිපි සපයන මේ අපූරු පුද්ගලයා අද නොවැම්බර් 14 දින තම අනූ දෙවෙනි උපන්දිනය සමරණ සේනාධීර පියසේන නම් ජ්‍යේෂ්ඨ මාධ්‍යවේදියා ය.

ඔහු මෑත කාලයේ ශ්‍රී ලංකාවේ පුවත්පත්වලටත්, ඕස්ට්‍රේලියාවේ සිංහල මාසික සඟරාවලටත් ලියූ ලිපි එකතුවක් ග්‍රන්ථයක් ලෙස සම්පාදනය කර "හුදකලාවේ ආවර්ජන" නමින් ප්‍රකාශයට පත් කර ඇත.

"හුදකලාවේ ආවර්ජන" ග්‍රන්ථය සරසවි ප්‍රකාශනයකි.

මේ ග්‍රන්ථයේ දොරට වැඩුම සිදුවූයේ පසුගිය සෙනසුරාදා සිඩ්නි නගරයේ දී පවත්වන්නට යෙදුණු ඕස්ටේ්‍රලියාවේ නිව් සවුත් වේල්ස් ප්‍රාන්තයේ ආදී ආනන්දීය සංගමයේ වාර්ශික සුහද හමුවේ දී ය. මෙහිදී සේනාධීර පියසේන මාධ්‍යවේදියා සභාවට හදුන්වා දෙන්නට මට අවස්ථාව ලැබුණි.

පහත පලවෙන්නේ එහිදී මා කළ කතාවයි.

---

ආනන්දනීය සන්ධ්‍යාවක් වේවා ප‍්‍රිය මිතුරනි,

අද මේ සන්ධ්‍යාවේ දී දොරට වඩින "හුදකලාවේ ආවර්ජන" කෘතිය රචනා කළ වියත් ලේඛකයා හඳුන්වා දීමට ලැබීම ඉතා සතුටක්. විශාල භාග්‍යයක්.

සේනාධීර පියසේන, එසේ නැතිනම් "ඇස්. පියසේන" උපත ලැබුවේ වර්ෂ 1922 නොවැම්බරයේ එනම් මීට වසර අනූ දෙකකට පෙරයි. මුලින් අළුත්ගම විදුහලෙන් ඉගෙනුම ලැබූ සේනාධීර පියසේන ඔහු පසුව කොළඹ ආනන්ද විද්‍යාලයට ඇතුළත් වුණා. ඒ වසර 1933 දී යි. පාසල් අධ්‍යාපනයෙන් පසුව ඔහු වැඩිදුර අධ්‍යාපනය ලැබීම සඳහා 1939 ජූනි මාසයේ දී ඉන්දියාවේ කල්කටා විශ්ව විද්‍යාලයට ඇතුළත් වුණා.

ඉන්දියාවට යන්නට පෙර සිටම සමසමාජ දේශපාලනයේ අත්පොත් කියවා සිටි සේනාධීර පියසේන අනතුරුව එළැඹි දෙවන ලෝක යුධ සමයේ ලංකාවට පැමිණි අවස්ථාවේ 1940 දී කොමියුනිස්ට් පක්ෂය විසින් නැවත ඇරඹූ ජනශක්තිය පුවත් පතේ ප‍්‍රකාශක ලෙස තම පුවත්පත් දිවිය ඇරඹුවා.

එවකට පැවති නීති අනුව පුවත්පතක ප‍්‍රකාශකයෙකු වයස විසි එක පන්නා තිබිය යුතු වී ලූ. මේ වන විට යාන්තම් දහඅටවන වියේ පසුවූ සේනාධීර පියසේන කළේ තමා උපන්නේ 1920 බව සඳහන් කර තම වයස වෙනස් කිරීමයි.

එතැනින් පටන් ගත් සේනාධීර පියසේන ගේ මාධ්‍යවේදී ජීවිතය, ලේක් හවුසිය, ගුවන් විදුලිය, පාර්ලිමේන්තුව, ආකාශවාහිනීය, තවත් මාධ්‍ය ආයතන කිහිපයක් හරහා පමණක් නොව රජ ගෙදර හරහාත් ඇදී ගොස් අද වයස අනූ දෙකක තරුණයෙක් ලෙසත් පවත්වා ගෙන යනු දැකීම අප හැමටම වැදගත් ආදර්ශයක්, ඉමහත් ආශ්වාදයක්.

මේ ජ්‍යේෂ්ඨ මාධ්‍යවේදියා ගැන ශ‍්‍රි ලංකාවේ දී දැන ගෙන සිටි කීප දෙනෙකු මෙතැන සිටින්නට පුළුවනි. නමුත් අප බොහෝ දෙනාගේ මතකයට "ඇස්. පියසේන" යන නම එකතු වෙන්නට ඇත්තේ ඕස්ට්‍රේලියාවේ පළකෙරෙන "පහන" මාසික සඟරාව සඳහා ඔහු ලියූ ලිපිවලින් සහ කලකට පෙර එස්.බී.එස්. සිංහල වැඩසටහනේ ප‍්‍රචාරය වුණු සම්මුඛ සාකච්ඡා නිසා බව මා හිතනවා.

එසේ මා හැඳින ගෙන වුන් ඇස්. පියසේන මහතා සමග මා මුලින්ම කතා කළේ මීට දෙවසරකට පෙර ඔහු ගේ අනූවෙනි උපන් දිනයට සුභ පැතීමටයි. ඒ මොහොතේ මා විශ්මයට පත් කරමින් ඔහු හා මා පහන මාසික සඟරාවේ අකුරු තුලින් එකිනෙකා හා හමුවුණු අවස්ථා දෙකම ගැන ඔහු සිහිපත් කළා. ඉන් එක අවස්ථාවක් වන්නේ ආනන්ද විදුහලේ 125 වෙනි සංවත්සරය සැමරීම වෙනුවෙන් මා ලියූ ලිපිය, ඒ ගැනම ඔහු ලියූ ලිපිය සමග එකට පළ වී තිබුණු අවස්ථාව බවත් සිහිපත් කළ යුතුයි.

මිතුරනි, පසුගිය සතියේ අපේ පාසල, ආනන්ද විද්‍යාලය අරඹා වසර එකසිය විසි අටක් සම්පුර්ණ වුනා. ලබන සතියේ, එනම් නොවැම්බර් මස 14 දා සේනාධීර පියසේන ජ්‍යේෂ්ඨ මාධ්‍යවේදියා තම අනූ දෙවෙනි ජන්ම දින සමරණවා. ඔහු අද ජීවත්වෙන ජ්‍යෙෂ්ඨතම ආදී ආනන්දියා ද බව ආදරයෙන් සිහිපත් කරන්නට මා කැමතියි.

සේනාධීර පියසේන ලේඛකයා ලියූ "හුදකලාවේ ආවර්ජන" නම් අද මේ දොරට වඩින කෘතියේ පිටපත් ඔහු අපේ ආදී ආනන්දයින් ගේ සංගමයට බාර දී ඇත්තේ ඒවා විකුණා ලැබෙන මුදල ආනන්ද විද්‍යාලයේ සාමාන්‍ය පෙළ සිසුන්ගේ අධ්‍යාපන අවශ්‍යතා පිරිමසා ගැනීම සඳහා දියත් කර ඇති ව්‍යාපෘතිය සඳහා යොදා ගන්නා ලෙස කෙරුණු ගෞරවණීය පරිත්‍යාගයක් ලෙසයි.

දැන් අප සැම අමතන ලෙස සේනාධීර පියසේන මාධ්‍යවේදියාට මා ඉතා ගෞරවයෙන් සහ ආදරයෙන් ආරාධනා කරනවා.

---

අද සිය අනූ දෙවෙනි උපන්දිනය සමරන සේනාධීර පියසේන මාධ්‍යවේදියාට දීර්ඝායුෂ පතමි.



-රසිකොලොජිස්ට් (http://rasikalogy.blogspot.com/)

(photos: OZLanka.com)

පියෙහි විප්පයෝගෝ දුක්ඛෝ - Death did us apart!

අහෝ දුකකි!

Medion all-in-one PC පරිගනක කුමරිය ගේ වියෝවෙන් තැවෙන මගේ හදවතේ බුර බුරා නැගෙන දුක් කඳුළු ගංගාවයි මේ.

ඉරට දුකයි ඉර ගිරවිය මිය යෑම
සඳට දුකයි සඳ සාවිය මිය යෑම
හිතට දුකයි පරිගනකය මිය යෑම
කියනු මැනවි දුක උහුලන්නද කෝම?

හන්දියෙ කඩේ සිට මට ඉඟිබිඟි පැවා
හත් සියයක් දී කැන්දා ගෙන ආවා
මැදින් මහේ සිට මගෙ දුක සැප බැලුවා
මොකද වුනේ මගෙ සිත වාවනු බැරුවා!

ඕල් ඉන් වන් ය, එහි වින්ඩෝස් එයිට් ය
ඇප් හැම තැන ය, කිසි අඩුවක් නැතේ ය
මාස හතක් කරදුන් වැඩ බොහෝ ය
අයියෝ මගේ අත කැඩුණා වගේ ය!

පටන් ගත් තැනම බ්ලොග් එක පාලු වෙලා
හිතන් හිටපු වැඩ සේරම අවුල්වෙලා
වොරන්ටියෙන් එනතුරු ඔබ අළුත් වෙලා
හුල්ලමින් ඉන්නෙමි මම බකන්නිලා

තිබුණත් තවත් හමගිය ලැප්ටොප් නිවසේ
මගෙ හිත ගියේ ඔබ වෙතමයි හැම දවසේ
ඔබ නැති තැන ලියන්නෙම් දෝ මා කෙලෙසේ
යලි ඉපදිලා එනතුරු ඉන්නම් දුකසේ!

මේ වගට දුකෙන් තැවෙන,

-රසිකොලොජිස්ට් (http://rasikalogy.blogspot.com/)


(http://www.itechnews.net/2013/04/15/medion-akoya-p2004-23-6-inch-all-in-one-pc/)

බලු බෙටි, ගොම්බෙටි සහ බුල් ෂිට් - Avoid at all costs

මා දන්නා තරමට ලංකාවේ බල්ලන් වර්ග දෙකකි. එකක් රට බල්ලන් ය. අනික වල් බල්ලන් ය. රට බල්ලන් බොහෝ විට ඇල්ශේෂන් වර්ගයේ එවුන් නිසා වල් බල්ලන් වල්ශේෂන් කියා ද හැඳින්වේ.

රට බල්ලන් වෙසෙන්නේ යමක් කමක් ඇති හැකි අයගේ නිවෙස්වල ය. උන් හුරතලයට සැපට හැදෙති. වෙලාවට කෑම, බීම ලැබේ. අසනීප වූ විට, අඩු තරමෙන් ත්‍රී විලරයකින් හෝ ගොස් දොස්තර හමුවී බෙහෙත් හේත් ලබා ගැනීමට පින් ලබා ඇත.

වල් බල්ලෝ බොහොමයක් ද නිවාසවලට අනුයුක්ත වූවෝ වෙති. නමුත් වැඩිපුර වාසය ගෙයින් පිට ය. උන් සමහරු ඉන්ජෙක්ෂන් ද ලබා ඇත. ඒ උන්ට අනුකම්පාවකට නොව අපේ බලු භීතිය නිසා දුන් බෙහෙත් ය.

මා වෙසෙන රටේ නම් ඇල්ශේෂන් මෙන්ම, පොමනේරියන්, පූඩ්ල්, කූගීස්, ඩැල්මේෂියන්, බුල් ටෙරියර්, ලැබඩෝර් යනාදී බලු වර්ග රාශියකි. උන් හැදීමට ලයිසොම් බල කඩදාසි ලබා ගත යුතුය. උන් ට විශේෂ කෑම ජාති තිබේ. (දැන් මේවා ලංකාවේ සුපිරි මාර්කැට්ටුවල ද විකිණීමට ඇත.) ඉස්පිරිතාල ද, දිවා-රෑ සුරුකුම් මධ්‍යස්ථාන ද, සුභසාධක ආයතන ද තිබේ.

මෙහි වෙසෙන බල්ලෝ කාර්වලින් ගමන් බිමන් යනවා මිසක පාර තොටේ දඩාවතේ යාමක් දකින්නට නැත. දවසේ වැඩි හරියක් තම දේපල ආරක්ෂා කරගෙන සිටිති. යම් හෙයකින් බල්ලෙක් පාරේ ඔබ මොබ සරනු දුටුවහොත් ඒ අතරමං වූ එකෙකි. උපන්තේකට හතර පයින් හෙයින් පිටත ගොස් නැති මුංට ආපසු තම නිවස කරා ඒමේ ඉව නැත.

එවැනි අතරමං වූ බල්ලන් ගේ කරපටියේ එල්ලා ඇති නාම ඵලකය මගින් උගේ අයිතිකරුගේ නම සහ දුරකතන අංකය සොයාගත හැකි වෙනු ඇත. මේ නාම ඵලක "ඩෝග් ටැග්" (dog tag) යනුවෙන් හැඳින්වේ. ඇමරිකන් සොල්දාදුවන් තම කර පලඳන අනන්යතා ඵලකය ද හැඳින්වෙන්නේ "ඩෝග් ටැග්" නමිනි. මෙය දිරාපත් නොවන අමුද්‍රව්ය වලින් නිම කර ඇති නිසා, යුද්ධයේ දී මළ සොල්දාදුවන් ගේ සිරුරු කෙදිනක හෝ හඳුණාගත හැකිවේ.

මේ වන විට සරල "ඩෝග් ටැග්" වලින් ඔබ්ඔට ගොස් ඇති බල්ලෝ ඒ වෙනුවට ක්‍ෂුද්‍ර-චිපයක් (micro-chip) සිරුර තුල පලඳිති. එහි ඇති දත්ත ජාතික බලු දත්ත ගබඩාව හා සසඳා අයාලේ යන බල්ලන්ගේ අයිතිකරුවන් සොයා ගත හැක.

ජී.පී.එස්. (GPS) ආධාරයෙන් ආපසු තම නිවස සොයාගන්නා ආකාරයද බල්ලන්ට කියා දෙන කාලය වැඩි ඈතක නැති බව සිතිය හැක.

මේ රටේ බලු ලයිසොම සහිතව හදන බල්ලන් අයිතිකරුවන් සමග පිටත පා ගමනින් යනවා නම් (බොහෝ ප්‍රදේශවල) ගෙන යා යුතුවන්නේ රැහන් පොට සහිතවය. සමහර උද්යාන වල දී පමණක් උන්ට ව්‍යායාමයට දිවීම සඳහා රැහැන් පටින් මුදා හළ හැකිවේ.

මේ සේරමටත් වඩා වැදගත් කරුණ මෙයයි. මෙලෙස පා ගමනින් තම බල්ලා ද රැගෙන යන අයිතිකරුවන් ට, තම බල්ලා මල පහ කළ හොත් එය සුද්ද පවිත්ර කිරීමට සිදුවේ. නැතිනම් දඩ ය.

එසේ වුවද, "චූ කිරීම" සම්බන්ධයෙන් නම් මේ නීතිය අදාල නොවේ.

ඉහත කරුණු සලකා බලන කල, සුව පහසුකම් සහ සමාජ තත්වය අතින් මේ රටේ සියළුම බල්ලන් ඉතා ඉහල ජීවිත ගතකරනවා යැයි සිතිය හැකිය.

නමුත් මට නම් සිතෙන්නේ ලංකාවේ බල්ලන් බහුතරය අඩු තරමේ එක දෙයකින් මෙරට බල්ලන්ට වඩා පින් කර ඇති බවයි.

ඒ අන් කිසිවක් නිසා නොව බහුතරයක් ලංකාවේ බල්ලන්ට තමන් රිසි පරිදි "කක්කා කිරීමට" ඇති ඉඩ නිසාය. මහපාරේ, තණ බිස්සේ, මිදුලේ, වැලි ගොඩේ, ගං ඉවුරේ, අඩිපාරේ යනාදී මෙකී නොකී ඕනැම තැනක තම ශරීර කෘතය කිරීමට ලංකාවේ බල්ලන්ට කාගෙන් වත් අවසර ඕනෑ නැත.

මේ සියළු කරුණු මා පැවසුවේ මේ සම්බන්ධයෙන් මගේ පහත නිගමනය ඔබට පවසන්නටයි.

පාරේ ඇවිදින විට පයට බලු බෙට්ටක් පෑගීමේ සම්භාවිතාවය මා ඉපදී හැදී වැඩුණු ලංකාවට වඩා, අද මා වාසය කරන රටේ ඉතා අඩුය.

වෛද්‍ය උපදෙස් මත ව්‍යායාමය පිණිස දිනකට පැය බාගයක් පමණ දැන් වසර ගණනාවක සිට ඇවිදින මා ඉතා කලාතුරකින් බලු බෙටි දැක ඇති වුව ද, අද දක්වාම බලු බේට්ටක් මත වැරදීමකින් හෝ පය තබා නැත.

ලංකාවේ සිටියදී නම් පෑගුණු බලු බෙටි එමට බව කිව යුතුම ය.

බලු බෙටි මෙන්ම ලංකාවේ මෙන් තැන තැන ගොම්බෙටි ද මේ රටේ දක්නට නොමැත. ඒ සියළුම හරක් ගාල් කර ඇති නිසාය.

එය එසේ වීමුත් දේශපාලකයින් ගේ බුල්ෂිට් (Bullshit) වලින් නම් එරට මෙන්ම මෙරට ද අඩුවක් නැති බව කිව යුතුය. දිනපතාම පාහේ පුවත්පත්වලත්, රූපවාහිනී සහ ගුවන් විදුලි චැනල්වලත් මේ දේශපාලන බුල්ෂිට් දැකිය හැක. මැතිතුමා ආදී ඇමතුම් හෝ පුද්ගලවන්දනාමානයන් සාමාන්‍යයෙන් නැති නිසා, ඒ බුල්ෂිට් දුටු විට එකෙනෙහිම ඒවා බුල්ෂිට් ලෙස හඳුන්වන්නට කිසිවෙක් බිය නොවෙති.

-රසිකොලොජිස්ට් (http://rasikalogy.blogspot.com/)


(image: http://bunkblog.net/dog-behavior/small-dog-syndrome#.VFosMTSUdcM)