මේ සටහන ලියවෙන්නේ ඊයේ පෙරේදා සිට කරළියට පැමිණ ඇති කාන්තා සනීපාරක්ෂක තුවා සංවාදය ගැන ය.
පසුබිම් කරුණු අමුතුවෙන් විස්තර කළ යුතු නැත. නමුත් කරුණු කිහිපයක් පමණක් සඳහන් කරමි.
ලංකාවේ ඇති පසුගාමී ආකල්ප නිසා කාන්තාවන් තමන්ගේ මාසික ශුද්ධිය හෙවත් ඔසප් ලෙසින් හැඳින්වෙන කාලය තුළ කෙතරම් අපහසුතාවයකට පත්වෙන්නේ දැයි හොඳින් ම දන්නේ කාන්තාවන් ම ය. ඔසප් සමයේ යෝනියෙන් පිටවන රුධිරය සනීපාරක්‍ෂිතව ඉවත් කර ගැනීම සඳහා දැනට පවතින හොඳම ක්‍රමය නම් සනීපාරක්ෂක තුවා භාවිතයයි. නිෂ්පාදන වියදම සහ රජයෙන් පනවා ඇති අධික වෙළඳ බදු නිසා රටේ තරුණ ජනගහනයෙන් අඩකටත් වඩා පාවිච්චි කළ යුතු මේ සාමාන්‍ය පාරිභෝගික භාණ්ඩයේ ලංකාවේ සිල්ලර මිල ඉතා ඉහළ අගයක පවතී.
සනීපාරක්ෂක තුවා සඳහා පනවා ඇති අධික බදු අඩු කරන ලෙස පසුගිය දිනවල ලංකාවේ විශාල ව්‍යාපාරයක් පැවති නමුදු, එයින් අත්කරගත් ජයග්‍රහණයක් නැත. මූලිකවම මිල අධික වීම සහ වෙනත් සමාජමය කාරණා නිසා, තරුණ කාන්තා ජනගහනයෙන් මේ සනීපාරක්ෂක තුවා භාවිතා කරන්නේ 30% පමණ අඩු පිරිසක් බව කියවේ. එනම්, 70% පිරිසක් තම ඔසප් සමයේ අපහසුවට පත්වෙති. ගම්බඳ දිළිඳු තරුණ සිසුවියන් සමහරු පාසල් ද නොයති.
මෙතෙක් කල්, ඡන්ද වේදිකාවේ දී විවිධාකාරයේ විහිළු සපයමින් සිටි යූඇම්පී අපේක්‍ෂක සජිත් ප්‍රේමදාස, මේ ප්‍රශ්නය කරලළියට ගෙන එමින් ප්‍රතිපත්ති ප්‍රකාශයක් නිකුත් කළේ ය.
එහි සාර්ථකත්වය මැනිය හැකි හොඳම ක්‍රමය නම්, බයියන් එයට කුලප්පු වූ ආකාරයයි. නිකම්ම නිකං ගොං බයියන් පමණක් නොවේ, හොඳට දැන උගත් වුවත් වහල් බයිකම ඊට වඩා වැදගත් කොට සලකන අය ද මේ ආකාරයට කුලප්පු වී ඇත.
මට බයියන් ගැන ඇතිවන්නේ ඉතා දුකකි.
මෙන්න මා දන්නා හඳුනන උග්‍ර ගෝටාවාදී බයියෙකු ෆෙස්බුක් හි මේ ගැන තැබූ සටහනක්.
එල්ලෙන්න වැලේ වැල් නැතිව ඉඳලා සාජිත් පෑඩ් නොමිලේ දෙනව කිව්වම කාන්තා විමුක්තිය ලැබුණා වගේ උත්කර්ෂයට නංවන අයගෙන් අහන්නෙ.මෙන්න මා ඔහුට දුන් පිළිතුර
කඩේකට ගිහිං කටක් ඇරල පෑඩ් පැකට්ටෙකක් ඉල්ලන්න පැකිළෙන කාන්තාවො ඉන්නෙ. දැන් පෑඩ් ගෙදරට තැපෑලෙන් එවනවද ? පාරෙ අනවුන්ස් කරන් මොබයිල් සර්විස් එකක් යනවද ? සමූපකාරෙන් සලාක ක්‍රමේට දෙනවද ? නැත්තං බොත්තමක් ඔබල ගන්න පාර අයිනෙ පෑඩ් ඩිස්ට්‍රිබියුෂන් මැෂින් හයි කරනවද?
බෙදන වැඩපිළිවෙළ මොකක්ද?
මිතුර, සමාජය වෙනස් විය යුතුයි. මෙය තව දුරටත් ලැජ්ජාවට දෙයක් නොවිය යුතුයි. සනීපාරක්ෂක තුවායක් ගැනීම ක්ෂණික නූඩ්ල්ස් පැකට්ටුවක් ගැනීම හා සමාන සරල කාරණයක් විය යුතුයි.මේ සමාජ ප්‍රශ්නය සාකච්ඡාවට ගෙන ඒම ගැන සජිත් ප්‍රේමදාසට සියලුම කාන්තාවන්ගේ ස්තුතිය හිමිවිය යුතු යැයි සිතමි.
මේක අපි සැම දෙනා ගේ උපතට ද සම්බන්ධ කාරණයක්.
පුතාණෝගේ මේ ප්‍රකාශය අති වැදගත් වන්නේ එනිසා යි.
වල්පල් එපා.
කුහක කම නැති අයට ඒ කාරණය වැටහෙනවා.
වැරදීමකින් හෝ සජිත් ප්‍රේමදාස කරළියට ගෙනා කාන්තා සනීපාරක්ෂක තුවා පිළිබඳව කලබල වී ඇති බයියන් මෙන්ම බැයියන් ද, කියන එක කතාවක් නම්, මුලින් රට දියුණු කළ යුතුය, ඉන් පසු සනීපාරක්ෂක තුවා මිලට ගැනීමට සැම දෙනාටම හැකිවෙනු ඇත කියා ය.
එවුන් නොකියා කියන්නේ තව අවුරුදු හැත්තෑවකින් පමණ රට දියුණු වෙනතුරු ලංකාවේ දුප්පත් තරුණියන්, කාන්තාවන් ආවර්ත දරිද්‍රතාවයෙන් දුක් විඳිය යුතු බවය.
ඔවුන් නොදන්නා අනෙක් කාරණය නම්, දියුණු රටවල පවා මේ ආවර්ත දරිද්‍රතාව හෙවත් පවතින බවයි.
මේ ඕස්ටේ‍ර්ලියාවේ (2019) තත්වයයි.
https://probonoaustralia.com.au/news/2019/08/supermarket-giant-vows-to-end-period-poverty-in-australia/
මේ එංගලන්තයේ (2019) තත්වයයි.
https://www.independent.co.uk/life-style/period-poverty-taskforce-government-plan-uk-procter-gamble-penny-mordaunt-a8930721.html
-රසිකොලොජිස්ට්
ප/ලි:
මෙන්න ඉන්දියාවේ පෑඩ්මෑන් ලෙස විරුදාවලිය ලද අරුණාචලම් මුරුගානන්දන් විසින් කළ කතාවක් අසා 2013 දී ලියවුණු සටහනක්. එහි එම වැදගත් කතාවේ වීඩියෝව ද ඇත.
කාන්තාවන්ට පමණක් සීමා වූ රහස් වැඩකට අත ගසා මහා විප්ලවයක් කළ පිරිමි පරාණය - What's common between buying sanitary napkins and condoms?
https://kathandara.blogspot.com/2013/08/whats-common-between-buying-sanitary.html
ප/ප/ලි:
සනීපාරක්ෂක තුවා පහසුවෙන් ලබා ගත හැකි වීමෙන් ම මේ ප්‍රශ්නය අවසාන වන්නේ නැත. රට පුරා පාවිච්චි කළ තුවා ඉවත් කිරීමේ නිසි ක්‍රමවේදයක් ද සැලසුම් කර ක්‍රියාත්මක කළ යුතු ය.
(image: No one knows who made this poster!)
