ජංගමේට කලින් ලෝකයේ විසිතුරු - No phone, no worries

නාන කාමරයක, පාළු දුම්රිය මැදිරියක, නිහඬ මෝටර් රථ ගමනක හෝ එවැනි ස්ථානයක තනි පංගලමේ සිටිද්දී සිත දුර ගමං ඒක චරං යන බණ පදයට අනුව වැඩ කරන්නට පටන් ගනී. අර ඩවුන් ද මෙමරි ලේන් ද මොකක් ද එක කරයි.

එවැනි එක් කල්පනා ලොව මල් වනයේ සැරිසැරූ අවස්ථාවක දී මට වැටහුණු දෙයක් නම්, තනි තනිව සහ පොදුවේ සමාජයක් ලෙස අප කොයිතරම් වෙනස්කම්වලට භාජනය වුවද, මුලදී පිළිගැනීමට අපහසු තරම් සාපේක්‍ෂව ඉතා කෙටි කාල සීමාවක දී අප ඒ අලුත් වාතාවරණයට පුරුදු වෙන බවත්, ඒ අනුගත වීම කෙතරම් බලවත් ද යත්, පෙර තත්වය යටතේ අප කටයුතු කළේ කෙසේදැයි සිතා ගැනීම පවා අපට අසීරු වෙන බවත් ය. ආපසු පෙර පැවති වාතාවරණය යටතේ කටයුතු කරන්නට සිදුවීම නම් මරණ දණ්ඩනයට ලක්වීමට සමාන ය.

මේ සඳහා දිය හැකි හොඳම උදාහරණය දුරකථන සන්නිවේදනය වේ.

මා පේරාදෙණිය විශ්ව විද්‍යාලයේ නේවාසිකව ඉගෙනුම ලබන සමයේ නිවසටද, පාසල් මිතුරන්ට ද ලිපි ලියවෙමි. නිවාඩු කාලයේ විශ්ව විද්‍යාලයේ මිතුරන් සමග ද ලිපි ගනුදෙනු කළෙමි. ඒ හැර වෙනත් සන්නිවේදන ක්‍රමයක් අපට තිබුණේ නැත.

විශ්්ව විද්‍යාලය මැදින් දිව යන ගලහ මාර්ගය අසල ඉහළින් පිහිටි තැපැල් කාර්යාලයේ සහ විශේෂයෙන් ම සවස් කාලයේ ඒ අසල ඇති දුරකථන හුවමාරු පොළේ (telephone exchange) සිසුන් රැඳී ඉන්නවා මා දැක ඇත. ඒ තම නිවෙසේ දුරකථන පහසුකම් ඇති සිසුන් දෙමව්පියන් සමග දුරකථනයෙන් කතා කරන්නට පෝලිමේ ඉන්නා ආකාරයි.

ඒ අයගෙන් සමහරු හදිසි කාරණා සම්බන්ධයෙන් කතා කිරීමට ඒ ඇමතුම් දෙනවා විය හැකි වුවද, බොහෝ දෙනෙකු එසේ ඇමතුම් දීමට ප්‍රධානතම හේතුව ද, ඔවුන් ගේ නිවසේ දුරකථන පහසුකම් තිබීම ම විය හැක.

අපේ කාලයේ විශ්ව විද්‍යාලයේ ඉගෙනුම ලබා ඇති කාන්තාවක් මේ පිළිබඳව මා සමග කියා සිටියේ තමන් විශ්ව විද්‍යාලයට සුවසේ පැමිණි බව කීමට මෙන් ම සාමාන්‍ය සුවදුක් දන්වා සිටීමට අඩු වශයෙන් සතියකට වරක් හෝ නිවසට දුරකථනයෙන් ඇමතීම තමන්ගෙන් දෙමව්පියන් බලාපොරොත්තු වූ බවයි.

අපේ නිවසට දුරකථනයක් නොමැති වූ නිසා, මම පේරාදෙණියේ නොව රටෙන් පිට ගිය අවස්ථාවල දී වුව, කළේ දෙමව්පියන්ට ලිපියක් ලිවීමයි. නැතිනම්, දිවා කාලයේ දී සොහොයුරා ගේ කාර්යාලය කතා කොට දෙමව්පියන් ගේ සුවදුක් විමසීමයි.

කොටින් ම මා මගේ මව සමග මුලින්ම දුරකථනයෙන් කතා කළේ, 1996 වසරේ පෙබරවාරියේ පමණ දිනයක ඇය සහභාගී වූ මංගල උත්සවයකට සහභාගී වුණු මගේ මස්සිනා ගේ දුරකථනයෙනි. දෙමව්පියන් ගේ නිවසට දුරකථනයක් ලබා ගැනීමට යටිතල පහසුකම් ගොඩ නැගුණේ ඊටත් පසුව ය. එය ද, සීඩීඑම්ඒ සම්බන්ධතාවක් විය.
මිනිසුන් සංඛ්‍යාවට වඩා දුරකථන සංඛ්‍යාවක් ඇති අද තත්වය මීට හාත්පසින් ම වෙනස් ය.

අප ලංකාවට ගිය විට ඥාතියෙකු ගේ නිවසට ගොස් කතා බස් කරමින් සිට ආපසු අප නිවසට ගිය විගස, දුරකථන පණිවිඩයක් දී සුවසේ පැමිණිබව සනාථ කළ යුතුය. එසේ නොමැති නම්, ඒ ගැන විමසා අපට ඇමතුම් ලැබේ. දුරකථන හරහා, ඥාතීහූ එකිනෙකා ගේ එදිනෙදා දෛනික කටයුතු පිළිබඳ අන්තිම තත්පරයට යාවත්කාලීන වී සිටිති.

අප මේ තත්වයට කෙතරම් දැන් හුරු වී ඇති ද කියනවා නම්, මා මුලින් කීවාක් මෙන්, හදිසියේ මේ තාක්‍ෂණය නැති වී ගිය විට අප අන්ත අසරණ තත්වයකට වැටෙනු ඇත. එසේම, අන්තර්ජාලයට සම්බන්ධ දුරකථන නොමැතිව අප එදා කටයුතු කළේ කෙසේ ද කියාත් අපට දැඩි විමතියක් ද ඇති වෙනු ඇත.

අවශ්‍යතා සපුරා ගැනීම පිණිස මෙවලම් භාවිතය කරනවා යැයි සිතුවත්, අප ඇතැම් විට කරන්නේ මෙවලම් භාවිතය අවශ්‍යතා නිමවා ගැනීම නොවේදෝ යැයි මට සිතේ.

-රසිකොලොජිස්ට්

(image: http://www.gizmodo.com.au/2010/03/from-tin-cans-to-touchscreens-the-40-most-important-phones-in-history/)