බලු බෙටි, ගොම්බෙටි සහ බුල් ෂිට් - Avoid at all costs

මා දන්නා තරමට ලංකාවේ බල්ලන් වර්ග දෙකකි. එකක් රට බල්ලන් ය. අනික වල් බල්ලන් ය. රට බල්ලන් බොහෝ විට ඇල්ශේෂන් වර්ගයේ එවුන් නිසා වල් බල්ලන් වල්ශේෂන් කියා ද හැඳින්වේ.

රට බල්ලන් වෙසෙන්නේ යමක් කමක් ඇති හැකි අයගේ නිවෙස්වල ය. උන් හුරතලයට සැපට හැදෙති. වෙලාවට කෑම, බීම ලැබේ. අසනීප වූ විට, අඩු තරමෙන් ත්‍රී විලරයකින් හෝ ගොස් දොස්තර හමුවී බෙහෙත් හේත් ලබා ගැනීමට පින් ලබා ඇත.

වල් බල්ලෝ බොහොමයක් ද නිවාසවලට අනුයුක්ත වූවෝ වෙති. නමුත් වැඩිපුර වාසය ගෙයින් පිට ය. උන් සමහරු ඉන්ජෙක්ෂන් ද ලබා ඇත. ඒ උන්ට අනුකම්පාවකට නොව අපේ බලු භීතිය නිසා දුන් බෙහෙත් ය.

මා වෙසෙන රටේ නම් ඇල්ශේෂන් මෙන්ම, පොමනේරියන්, පූඩ්ල්, කූගීස්, ඩැල්මේෂියන්, බුල් ටෙරියර්, ලැබඩෝර් යනාදී බලු වර්ග රාශියකි. උන් හැදීමට ලයිසොම් බල කඩදාසි ලබා ගත යුතුය. උන් ට විශේෂ කෑම ජාති තිබේ. (දැන් මේවා ලංකාවේ සුපිරි මාර්කැට්ටුවල ද විකිණීමට ඇත.) ඉස්පිරිතාල ද, දිවා-රෑ සුරුකුම් මධ්‍යස්ථාන ද, සුභසාධක ආයතන ද තිබේ.

මෙහි වෙසෙන බල්ලෝ කාර්වලින් ගමන් බිමන් යනවා මිසක පාර තොටේ දඩාවතේ යාමක් දකින්නට නැත. දවසේ වැඩි හරියක් තම දේපල ආරක්ෂා කරගෙන සිටිති. යම් හෙයකින් බල්ලෙක් පාරේ ඔබ මොබ සරනු දුටුවහොත් ඒ අතරමං වූ එකෙකි. උපන්තේකට හතර පයින් හෙයින් පිටත ගොස් නැති මුංට ආපසු තම නිවස කරා ඒමේ ඉව නැත.

එවැනි අතරමං වූ බල්ලන් ගේ කරපටියේ එල්ලා ඇති නාම ඵලකය මගින් උගේ අයිතිකරුගේ නම සහ දුරකතන අංකය සොයාගත හැකි වෙනු ඇත. මේ නාම ඵලක "ඩෝග් ටැග්" (dog tag) යනුවෙන් හැඳින්වේ. ඇමරිකන් සොල්දාදුවන් තම කර පලඳන අනන්යතා ඵලකය ද හැඳින්වෙන්නේ "ඩෝග් ටැග්" නමිනි. මෙය දිරාපත් නොවන අමුද්‍රව්ය වලින් නිම කර ඇති නිසා, යුද්ධයේ දී මළ සොල්දාදුවන් ගේ සිරුරු කෙදිනක හෝ හඳුණාගත හැකිවේ.

මේ වන විට සරල "ඩෝග් ටැග්" වලින් ඔබ්ඔට ගොස් ඇති බල්ලෝ ඒ වෙනුවට ක්‍ෂුද්‍ර-චිපයක් (micro-chip) සිරුර තුල පලඳිති. එහි ඇති දත්ත ජාතික බලු දත්ත ගබඩාව හා සසඳා අයාලේ යන බල්ලන්ගේ අයිතිකරුවන් සොයා ගත හැක.

ජී.පී.එස්. (GPS) ආධාරයෙන් ආපසු තම නිවස සොයාගන්නා ආකාරයද බල්ලන්ට කියා දෙන කාලය වැඩි ඈතක නැති බව සිතිය හැක.

මේ රටේ බලු ලයිසොම සහිතව හදන බල්ලන් අයිතිකරුවන් සමග පිටත පා ගමනින් යනවා නම් (බොහෝ ප්‍රදේශවල) ගෙන යා යුතුවන්නේ රැහන් පොට සහිතවය. සමහර උද්යාන වල දී පමණක් උන්ට ව්‍යායාමයට දිවීම සඳහා රැහැන් පටින් මුදා හළ හැකිවේ.

මේ සේරමටත් වඩා වැදගත් කරුණ මෙයයි. මෙලෙස පා ගමනින් තම බල්ලා ද රැගෙන යන අයිතිකරුවන් ට, තම බල්ලා මල පහ කළ හොත් එය සුද්ද පවිත්ර කිරීමට සිදුවේ. නැතිනම් දඩ ය.

එසේ වුවද, "චූ කිරීම" සම්බන්ධයෙන් නම් මේ නීතිය අදාල නොවේ.

ඉහත කරුණු සලකා බලන කල, සුව පහසුකම් සහ සමාජ තත්වය අතින් මේ රටේ සියළුම බල්ලන් ඉතා ඉහල ජීවිත ගතකරනවා යැයි සිතිය හැකිය.

නමුත් මට නම් සිතෙන්නේ ලංකාවේ බල්ලන් බහුතරය අඩු තරමේ එක දෙයකින් මෙරට බල්ලන්ට වඩා පින් කර ඇති බවයි.

ඒ අන් කිසිවක් නිසා නොව බහුතරයක් ලංකාවේ බල්ලන්ට තමන් රිසි පරිදි "කක්කා කිරීමට" ඇති ඉඩ නිසාය. මහපාරේ, තණ බිස්සේ, මිදුලේ, වැලි ගොඩේ, ගං ඉවුරේ, අඩිපාරේ යනාදී මෙකී නොකී ඕනැම තැනක තම ශරීර කෘතය කිරීමට ලංකාවේ බල්ලන්ට කාගෙන් වත් අවසර ඕනෑ නැත.

මේ සියළු කරුණු මා පැවසුවේ මේ සම්බන්ධයෙන් මගේ පහත නිගමනය ඔබට පවසන්නටයි.

පාරේ ඇවිදින විට පයට බලු බෙට්ටක් පෑගීමේ සම්භාවිතාවය මා ඉපදී හැදී වැඩුණු ලංකාවට වඩා, අද මා වාසය කරන රටේ ඉතා අඩුය.

වෛද්‍ය උපදෙස් මත ව්‍යායාමය පිණිස දිනකට පැය බාගයක් පමණ දැන් වසර ගණනාවක සිට ඇවිදින මා ඉතා කලාතුරකින් බලු බෙටි දැක ඇති වුව ද, අද දක්වාම බලු බේට්ටක් මත වැරදීමකින් හෝ පය තබා නැත.

ලංකාවේ සිටියදී නම් පෑගුණු බලු බෙටි එමට බව කිව යුතුම ය.

බලු බෙටි මෙන්ම ලංකාවේ මෙන් තැන තැන ගොම්බෙටි ද මේ රටේ දක්නට නොමැත. ඒ සියළුම හරක් ගාල් කර ඇති නිසාය.

එය එසේ වීමුත් දේශපාලකයින් ගේ බුල්ෂිට් (Bullshit) වලින් නම් එරට මෙන්ම මෙරට ද අඩුවක් නැති බව කිව යුතුය. දිනපතාම පාහේ පුවත්පත්වලත්, රූපවාහිනී සහ ගුවන් විදුලි චැනල්වලත් මේ දේශපාලන බුල්ෂිට් දැකිය හැක. මැතිතුමා ආදී ඇමතුම් හෝ පුද්ගලවන්දනාමානයන් සාමාන්‍යයෙන් නැති නිසා, ඒ බුල්ෂිට් දුටු විට එකෙනෙහිම ඒවා බුල්ෂිට් ලෙස හඳුන්වන්නට කිසිවෙක් බිය නොවෙති.

-රසිකොලොජිස්ට් (http://rasikalogy.blogspot.com/)


(image: http://bunkblog.net/dog-behavior/small-dog-syndrome#.VFosMTSUdcM)