බණ්ඩාරනායක මුවහම සහ ඉංගිලිසි ඉගෙනීම යන මැයෙන් මා ලියා පළ කළ ලිපියට අදාළව, කියවූ අය විසින් තබන ලද ප්‍රතිචාර මත, සාකච්ඡාවක් ඇරඹීමට හොඳ අවස්ථාවක් තිබුණු නමුත් දින දෙක තුනක් තිස්සේ අධික ලෙස කාර්ය බහුල "වැඩ, වැඩ, වැඩ" තත්වයක් ඇති වූ නිසා අවාසනාවට එය මගහැරී ගියේය.
එනිසා, ඒ ලිපියෙන් පැන නැගුණු ප්‍රශ්නවලට පොදු පිළිතුරක් දීමට සිතුවෙමි.
මේ ලියන්නේ මවිසින් අසා කියවා දැනගෙන ඇති දේ සහ ඒ අනුව බැස ගන්නා ලද, මට සාපේක්‍ෂ, නිගමන ගැන බව අමුතුවෙන් කිව යුතු නැති වුණත්, වැඩි අවධානය පිණිස, එය සඳහන් කළ යුතුම ය.
මුලින්ම කිව යුත්තේ 1956 දී බණ්ඩාරයනායක බලයට පත්වෙන විට ලංකාවේ තිබූ සැබෑ තත්වය පිළිබඳව මූලික අත්දැකීම් අප කිසිවෙකුට නැති බවයි. අප දන්නේ අසා දැන ගත් දේ ය. එවැනි අත්දැකීම් ලද දේශපාලන අවබෝධයකින් යුතුව ඒ ගැන අද කතා කළ හැකි අයෙකු ගේ වයස අවුරුදු 80 ක් පමණ වෙනු ඇත.
දෙවෙනි කාරණය නම්, ඒ සිදුවීම්වලින් දශක හයකට පසු, අපට එහෙම නොවුණා නම් මෙහෙමය යනාදී ලෙස කළ හැක්කේ උපකල්පන පමණක් බවයි.
මා ද
පෙර ලිපියේ එවැනි ප්‍රකාශයක් කර ඇත. එනම්, එදා සිංහල රාජ්‍ය භාෂාව බවට පත් නොවී, පසුව ස්වභාෂා මාධයෙන් රජයේ සියලු පාසල්වල ඉගැන්වීම ආරම්භ නොවී තිබුණේ වුවද, ගම්බද ප්‍රදේශවල ඉංගිරිසි භාවිතයේ අදට වඩා වැඩි වෙනසක් සිදු වෙන්නට ඉඩ නොතිබුණි යන්නයි.
තුන්වෙනි කාරණය නම්, එදා බණ්ඩාරනායක සැලසුම් කළ දේ ඒ ක්‍රියාත්මක වූයේ ඒ ආකාරයෙන් ම ද යන ප්‍රශ්නයයි.
ඔහු මුහුණ දුන් දේශපාලන විරෝධතා සහ ඉතා කෙටි කලකින් ම ඒ විරෝධී බලවේගවලින් එකක මෙහෙයවීමෙන් ඔහු මරා දමන ලද බවත් සැලකූ විට, මෙහිදී බණ්ඩාරනායක යනු සතුරා නොව ගොදුර බව පෙනේ.
මේ සම්බන්ධයෙන් මා අසා, කියවා ඇති කරුණු කාරණා අනුව මගේ කියවීම මෙසේය.
ලංකාව දීර්ඝ කාලයක් තිස්සේ යටත් විජිතයක්ව තිබුණු අතර, 1948 දී නාමික නිදහස ලැබෙන විට, මුළු රාජ්‍ය තන්ත්‍රයම පවත්වාගෙන ගියේ ඉංගිලිසි භාෂාවෙනි. කටුනායක සහ ත්‍රිකුණාමලයේ පිහිටුවා තිබූ බ්‍රිතාන්‍ය යුද කඳවුරු ඉවත් කර ගැනීමක් සිදු නොවුණි. බ්‍රිතාන්‍යයින්ට අයත් සමාගම් සහ දේපල විශාල වශයෙන් රටේ තිබුණි.
කොටින්ම ලංකාවේ රාජ්‍ය නායකයා වූයේ ද, බ්‍රිතාන්‍යයේ රජු වූ හයවෙනි ජෝර්ජ් ය.
ඒ ලද නිදහස සැබෑ නිදහසක් වීමට නම්, යටත් විජිත යුගයේ නටඹුන් එකිනෙක ඉවත් කළ යුතු බව පැහැදිලි ය.
මෙය, 1952 දී බණ්ඩාරනායක ගේ මූලිකත්වයෙන් පිහිටවූ සිරිලංකා එක, 1956 දී ආණ්ඩුව පිහිටවූ මහජන එක්සත් පෙරමුණ, ලංකා සමසමාජ පක්‍ෂය,කොමියුනිස්ට් පක්‍ෂය ඇතුළු සියලුම වාමාංශික පක්‍ෂ පමණක් නොව, යූඇම්පීය ද එකඟ වූ කාරණයකි.
වෙනස තිබුණේ ඒ වැඩ පිළිවෙළ ක්‍රියාත්මක කිරීමේ කාල සටහන පිළිබඳ ප්‍රශ්න පමණකි.
ලංකාවේ අධ්‍යාපන ක්‍රමය සැකසී තිබුණේ රාජ්‍යය පවත්වා ගෙන යාම සඳහා අවශ්‍ය ශ්‍රම බලකාය නිපදවීමටයි.
රටේ සියලු දෙනාටම ඉංගිලිසි ඉගැන්වීමේ අවශ්‍යතාවක් ඉංගිලිසි ජාතික පාලකයින්ට තිබුණේ නැත. මක් නිසාද යත් රාජ්‍ය පරිපාලනය සඳහා හෝ වෙළඳ අංශයේ කටයුතු සඳහා එතරම් ලිපිකරුවන් සංඛ්‍යාවක් අවශ්‍ය නොවුණු හෙයිනි.
ගමේ ගොඩේ රජයේ පාසල්වල ඉගැන්වීමේ කටයුතු කෙරුණේ ස්වභාෂා මාධ්‍යයෙනි. ඒවායෙන් ඉගෙන ගන්නා අය යොදා ගැනුණේ ද, ඒ සමාජයට අදාළ රාජකාරි කටයුතු, එනම් ස්වභාෂා පාසල් ගුරුවරුන්, දේශීය වෙදුන්, නොතාරිස්වරුන් යනාදීන් බිහි කිරීමටයි.
කතෝලික පල්ලි ආශ්‍රයෙන් කතෝලික පාසල් ද, ඇමරිකන් මිෂනාරිවරුන් ඇරඹූ ක්‍රිස්තියානි පාසල් ද, වෙනත් ක්‍රිස්තියානි ආගමික සම්බන්ධකම් ඇති පාසල් ද, ඒ අච්චුවේ ම යමින් තවත් ඇමරිකන් මූලිකත්වය තිබූ පරමවිඥානාර්ථ සමාගම විසින් අරඹා තිබූ ආනන්ද, මහින්ද, ධර්මරාජ වැනි බෞද්ධ මිෂනාරි පාසල් ද ලංකාවේ තිබුණි.
ඒ සියල්ල මුදල් අයකරන පාසල් ය. ඒ පාසල්වලට තම දරුවන් යැවිය හැකි වූයේ යමක් කමක් ඇති අයට පමණි. ටී.බී. ඉලංගරත්න ගේ තිලක, අඹ යහළුවෝ, තිස්ස අබේසේකර ගේ බ්‍රින්ගින් ටෝනි හෝම්, ගුණදාස අමරසේකර ගේ ගමනක කතා මාලාවේ කොලොප්පං, බේගල්, මුසාවාදා අඩු මුල් කොටස් වැනි කෘති කියවා ඇති අයට ඒ තත්වය වටහා ගත හැකි වෙනු ඇත.
විශේෂයෙන් ම සඳහන් කළ යුතු කරුණක් වන්නේ තිස්ස අබේසේකර තම ජීවිතය ඇසුරෙන් ලියා ඇති බ්‍රින්ගින් ටෝනි හෝම් නම් කෘතියේ පාසල් ගාස්තු ගෙවීමට නොහැකිව විදුහල්පති මුණ ගැසීමට යන සිදුවීමක විස්තරය කියවද්දී, ඔහු මේ ලියන්නේ පන්නිපිටියේ ධර්මපාල විද්‍යාලය ගැන බව දන්නා නිසා, මේ විශාල වැරදීමක් නොවේදැයි මට මුලින් සිතුණු බවයි. පන්නිපිටියේ ධර්මපාලය එදා සමාගමකින් පාලනය වූ ගාස්තු අය කරන පාසලකි!
ඉංගිලිසි භාෂා මාධ්‍යයෙන් ඉගැන්වීමේ කටයුතු සිදුවූ ආණ්ඩුවේ පාසල් වී නම් ඒ සෙන්ට්‍රල් කොලේජස් හෙවත් මධ්‍ය විද්‍යාල පමණක් යැයි සිතමි. මීට අමතරව, ඉංගිලිසිය ඉගැන්වීමේ මාධ්‍යය කර ගත් තවත් මහා විද්‍යාල ද සුලු සංඛ්‍යාවක් තියෙන්නට ඇත. මා දන්නා පරිදි, ද්වීතියික අධ්‍යාපනය පමණක් ලබා දුන් මේ පාසල්වලට ඇතුළත් වීමට ඉඩ ලැබුණේ මා දන්නා තරමින් ඉගෙනීමට ඉහළින් සමත්කම් දැක්වූ සිසු සිසුවියන් ට පමණි.
රටේ බහුතරයේ අවශ්‍යතාවය මත රාජ්‍ය භාෂාව ස්වභාෂා බවට පත් කරන්නට බණ්ඩාරනායක ගේ රජය ක්‍රියා කළ අතර, ඒ අනුව, රටේ අධ්‍යාපනය ද ස්වභාෂාවෙන් ලබා දෙන්නට තීරණය කෙරුණි.
ඉංගිලිසි ඉගෙනීම නැවැත්වීමක් හෝ ඉංගිලිසිය මුළුමනින්ම ඉවත් කර දැමීමක් මින් කිසිසේත් ම අදහස් වුණේ යැයි මම නොසිතමි.
කෙසේ වෙතත්, ඒ සමගම ලංකාවේ සමාජ දේශපාලන විප්ලවයක් ඇතිවිය. මාර්ටින් වික්‍රමසිංහ එදා ඒ වෙනස හැඳින්වූයේ බමුණු කුලයේ බිඳ වැටීම ලෙසයි.
රාජ්‍ය භාෂාව ඉංගිලිසියෙන් වෙනස් වීම ගැන අද දුක් වෙන්නන්, එසේ කරන්නේ, ඉංගිලිසියම දිගටම රාජ්‍ය භාෂාව ලෙස තිබුණා නම්, ඔවුන්ට ද ඒ බමුණු කුලයේ සාමාජිකයින්ව රටේ අන් අය අභිබවා වරප්‍රසාද භුක්ති විඳින්නට ඉඩ තිබුණා නොවේදෝ යන හැඟීම නිසා ය යන්න මගේ අදහසයි.
බමුණු කුලය බිඳ වැටීමෙන් පසු වූ අධ්‍යාපන ක්‍ෂේත්‍රයේ සිදුවුණු වඩාත් ප්‍රගතිශීලි වෙනස වූයේ, ගම්බඳ දුප්පත් පවුල්වල දරුවන්ට පවා, සිංහලෙන්, දෙමළෙන් අධ්‍යාපනය ලබා වෛද්‍ය, ඉංජිනේරු, විද්‍යා ක්‍ෂේත්‍රවලට පිවිසෙන්නට ඉඩ ලැබීමයි.
-රසිකොලොජිස්ට්
සැ/යු:
බණ්ඩාරනායක රජය විසින් රාජ්‍ය භාෂාව වෙනස් කිරීමේ දී උද්ගත වූ අමතර ප්‍රශ්නයක් වන සිංහල භාෂාව සහ දෙමළ භාෂාව පිළිබඳ කාරණය මෙහිදී මා හිතාමතාම සඳහන් නොකළේ එය මෙහි එන මූලික සාකච්ඡාව තරමක් පථයෙන් පිට යවන්නක් බැවිනි.
මේ ගැන බණ්ඩාරනායක බීබීසිය සමග කරන සාකච්ඡාවකින් කොටසක් මෙන්න.
(image: http://www.boi.lk/)
