ඕස්ට්‍රේලියාවේ ද ලොක්කෝ සිටිති. සොක්කෝ ද සිටිති.
රටේ ලොක්කා ලෙස අග්‍රාණ්ඩුකාරයෙකු සිටියි. ආණ්ඩුවේ ලොක්කා ලෙස අගමැති සිටියි. ඇමති මණ්ඩලයක් සහ මන්ත්‍රීලා ද සිටිති. ඊට අමතරව ප්‍රාන්ත රජයේ මහ ඇමති ඇතුළු ඇමති මණ්ඩලය, මන්ත්‍රීලා ද ඇතුළු විශාල පිරිසක් සිටිති. ඒ සමගම අප වැනි මහජනතාව ද සිටිති.
ඔය තරම් ලොක්කන් සිටියත් ඒ කිසිවෙකුට සාමාන්‍ය ජනතාව හෝ මාධ්‍යකාරයින් හෝ තියා ඇම්බැට්ටයින්වත් එතුමා, උතුමා, ඔබතුමා කියා දෙකට නැමෙන ආකාරයක් මා පසුගිය විසි වසර තුළ නම් දැක නැත. ඕනෑම සොක්කෙක් ඕනෑම ලොක්කෙකු අමතන්නේ එක්කෝ මුල් නම කියාය, නැතිනම් "මචං" වැනි ආමන්ත්‍රණයක් වෙන "මේට්" (mate) කියා ය. ප්‍රසිද්ධ සභාවලදී සහ මාධ්‍ය වැඩසටහන්වලදී ඇතැම් අයව තනතුරු නාමයෙන් හඳුන්වා දෙන අවස්ථා කලාතුරකින් මා දැක ඇත.
හය දහසක් පමණ සේවය කරන අපේ ආයතනයේ ලොක්කා පීටර් ය. ඔහු යටතේ ඩිරෙක්ටර් ලා හය දෙනෙකි. අපේ ඩිරෙක්ටර් කෙන්ට වාර්තා කරන ජෙනරල් මැනේජර් ලා හය දෙනෙකි. එයි එක් අයෙකු වෙන මගේ ජෙනරල් මැනේජර් මයික්ට වාර්තා කරන කළමනාකරුවන් හත් දෙනෙකි. මගේ මැනේජර්වරිය වෙන ෂැරන් ඉන් එක් අයෙකි. ඇයට වාර්තා කරන කළමනාකරුවන් පිරිස මා ද ඇතුළුව පස් දෙනෙකි. ඉන් එක් අයෙකු වෙන පිලිප් යටතේ තවත් පිරිසක් සේවය කරති.
මේ කිසිවෙකුත් අනෙකෙකුට නමෙන් මිස වෙනත් ආකාරයකින් එනම් සර්, මැඩම්, මිස්ට, මිසිස් කියා, අමතන සිරිතක් නැත. නම නොදන්නේ නම් මේට් කියති.
මේ ඉගලිටේරියන් (egalitarian) සමාජයක ලක්‍ෂණයකි.
ඉගලිටේරියන් යනුවෙන් අදහස් කෙරෙන්නේ සමහිමිකම් සහිත හෙවත් සමානාත්මක යන්නයි.
මගේ අම්මා ගේ සම වයසේ සිටියත්, අපේ මිය ගිය ආච්චී ගේ ජීවිතයේ අවසන් සමයේ චර්යාව නිරූපණය කරන වාසුදේව නානායක්කාර යනු සමාන සමාජයක් වෙනුවෙන් පෙනී සිටි ලංකා සමසමාජ පක්‍ෂයේ නායකයෙකු බව මා ලියූ ලිපි දෙක තුනකම සඳහන් විය.
සමාජවාදී සමාජයකින් අපේක්‍ෂිත තරමට ම නො වූව ද, ඉගලිටේරියන් යන්නෙන් අදහස් කෙරෙන්නේ ද එක්තරා ආකාරයක සමාජ සමානත්වයකි. සමාන දේපල හිමිකම හෝ හිමි නැතිකම හැර අන් සියලුම කරුණුවලින් සමාජයේ සාමාජිකයින් එකිනෙකා හා සමානවීම ඉගලිටේරියන් යන්නෙන් හැඳින්වේ.
එනම්,
සේවයේ නිරතවෙන්නට ඇති සමාන අයිතිය,යනාදියයි.
ආර්ථික ක්‍රියාවලියට සමාන අයිතිය
සමාන සේවයට සමාන වැටුප්,
ජනවාර්ගික සහ ලිංගිකත්ව සමානත්වය,
නීතියේ සමානත්වය,
ආගමික සමානත්වය,
සමාන අධ්‍යාපන අවස්ථා,
තොරතුරු දැන ගැනීමේ සමානත්වය
වෛද්‍ය ප්‍රතිකාර සහ පහසුකම් සඳහා සමානත්වය
සමාන පුද්ගලික නිදහස
සර්ව සම්පුර්ණ තත්වයට සෑහෙන දුරින් සිටියද, ඕස්ට්‍රේලියානු සමාජය ලෝකයේ අන් රටවලට සාපේක්‍ෂව ඉහළ මට්ටමේ ඉගෙලිටේරියානු සමාජයක් ලෙස සැළකිය හැකිය. (ආදායම අතින් නම් ඇති නැති පරතරය විශාල එකක් වේ!)
මේ ආකාරයේ සමාජයක් බිහිවීමට හේතුව ලෙස සැලකෙන්නේ අද පවතින ඕස්ට්‍රේලියාව ජනාවාස වූයේ බ්‍රිතාත්‍යයේ සිරකරුවන්ගෙන් වීමයි. ඔවුන් ගේ පාලකයින් විසින් මේ පිටුවහල්කරන ලද එළිමහන් සිරකරුවන්ට සහ බොහෝ විට ඔවුන්ගෙන් ජාතක වුණු දරුවන්ට ද සලකන ලද විෂම ක්‍රමය නිසා, ඔවුනොවුන් අතර දැඩි මිත්‍ර බැඳීමක් ඇති වී ඇත. ඒ බහුතර කණ්ඩායමේ අගයන් අද මුලු මහත් ඕස්ට්‍රේලියානු සමාජයටම ආරෝපණය වී ඇත.
ලාංකිකයින් වෙන අපටද, ආසියානු රටවලින් පැමිණෙන අයටද මේ සමානත්වය එක්වරම ග්‍රහණය කරගැනීම අසීරු බව කිව යුතුය. මෙල්බර්න් විශ්ව විද්‍යාලයේ මගේ පර්යේෂණ ප්‍රධානියාට මා මුලින්ම හමුවූ දින ඇමතුවේ "සර්" කියායි. "මට ඇන්ඩෲ කියන්න!" යැයි ඔහු කියූවද, මා අද වෙනතුරු ඔහුට "ඩොක්ටර් වර්ත්" කියා මිස වෙනත් අයුරකින් අමතා නැත.
මගේ බිරිඳ ඕස්ට්‍රේලියාවේ දී මුලින් ම සේවයට ගිය ස්ථානයේ ප්‍රධානියා වූ දොස්තර ඒබඩ් (සහ අන් සියලු දෙනා) එම රෝහලේ සනීපාරක්‍ෂක කම්කරුවන් ද සමග එකම මේසයේ දිවා ආහාරය ගනු දැක ඇය විස්මයට පත් වූවා ය.
වෙනත් සමාජයක හැදී වැඩුණු අපට එය පුදුමයක් වුවද, මේ ක්වොසි-ඉගලිටේරියන් සමාජයේ ම හැදී වැඩුණු අයෙකුට පුදුමයට කාරණයක් වෙනු ඇත්තේ එසේ නොවී විවිධ මට්ටමේ සේවකයින්ට වෙනත් ආකාරයක පහසුකම් සලසා තිබුණොත් සහ වෙනස් ආකායට සැලකුම් ලැබෙනවා දැකීමයි.
මගේ බිරිඳ ලංකාවේ දී අවසාන වතාවට සේවය කළ කොළඹ මහ රෝහලේ ප්‍රධානියා, එහි විදුලි සෝපාන නඩත්තු කරන්නාට ලබා දුන් ශිෂ්‍යත්වයක් සඳහා විදේශයකට ගොස් ඇති බව ඒ දිනවල පුවත් පතක දුටුවෙමි. ඒ නම් ඉගලිටේරියන් තත්වයක් නොවේ.
කොළඹ මහ රෝහලේ දොස්තරලා කෑම කන තැනට සනීපාරක්‍ෂක කම්කරුවන්ටද කෑම කන්නට ඉඩ දුන්නොත් ඇති විය හැකි තත්වය දැන ගතහොත් දොස්තර ඒබඩ් ද විස්මයට පත්වෙනු නොඅනුමානය!
-රසිකොලොජිස්ට්
(image: http://bullmoose1912.deviantart.com/art/Egalitarianism-Symbol-317582459)
